تاریخ خمس صفحه 217

و غلات هر ساله واجب می شود، نصف یک ششم (یک دوازدهم) برای کسی که توان هزینه اداره مزرعه اش را دارد و کسی که توان هزینه های اداره مزرعه اش را ندارد، بر او نه این نصف یک ششم است و نه غیر از آن».

سه - جایزه ای که میزان آن زیاد نباشد و نیز ارث حساب نشده ای که از غیر پدر و فرزندی به انسان می رسد، خمس ندارد

امام علیه السلام این موارد را تحت عنوان غنیمت تفسیر می کند و می فرماید: « … فهی الغنیمه یغنمها المرء والفائده یفیدها، والجائزه من الإنسان للإنسان التی لها خطر، والمیراث الذی لا یحتسب من غیر أب ولا ابن … »؛ «اینها (عبارتند از) غنیمتی است که انسان آن را به چنگ می آورد، و سودی است که می برد، و جایزه ای است که از کسی به کس دیگر می رسد و میزان آن زیاد است و میراث حساب نشده ای که غیر از پدر و فرزندی، به انسان می رسد».

چهار - دشمن اسیر شده ای که مالش را گرفته اید، مانند مالی را که گرفته اید

ایشان درباره اموالی که از شورشیان خرّمیه به دست پیروانشان افتاده است، می فرماید: « … وما صار إلی موالی من أموال الخرمیه الفسقه، فقد علمت أنّ أموالاً عظاماً صارت إلی قوم من موالی، فمن کان عنده شی ء من ذلک فلیوصل إلی وکیلی، ومن کان نائیاً بعید الشقه فلیتعمّد لإیصاله ولو بعد حین، فإنّ نیّه المؤمن خیر من عمله … »؛ « … دارایی هایی که از خرّمیان فاسد به دست