تاریخ خمس صفحه 233

1- 379. پیشین، باب 8، ح 2؛ آورده از تهذیب، ج 4، ص 16، ح 39.

2- 380. همان، باب 8، ح 3؛ آورده از تهذیب، ج 4، ص 123، ح 353.

چیست؟ و من نمی دانستم چه پاسخی بدهم؟ امام فرمود: همان خمس بر آنها واجب است. من پرسیدم: در چه چیزی؟ امام فرمود: در اجناس و تولیدات شان، من پرسیدم: (تجارت) تاجر به آن وابسته است و هم (سرمایه) تولید کننده در دستش است؟ امام فرمود: بعد از هزینه ها اگر توانستند بدهند».

این روایت یکی از گویا ترین روایت هاست، که در آن اثبات می کند وجوب خمس فراگیر است و شامل سود کسب ها می شود، چه تولیدی باشند چه خدماتی …

تشریح جایگاه امامت و مالکیت خمس

با توجّه به مبادلات مالی امام هادی علیه السلام و نمایندگان و شیعیان، گاهی این پرسش برای آنها پیش می آمد که امام این اموال را به چه مصارفی می رساند، آیا این اموال شخصی است؟ یا اینکه امام اینها را برای اهداف مذهب مصرف می کند؟ و این پرسشی بود که برای نمایندگان امام نیز مطرح می شد. از جمله ابوعلی (حسن) بن راشد نماینده امام در بغداد، از امام هادی علیه السلام می پرسد: چیزهایی را پیش ما می آورند و می گویند این ها برای ابی جعفر (امام جوادعلیه السلام) نزد ما بوده، ما با آنها چه کنیم؟

امام به او فرمود: «ما کان لأبی علیه السلام بسبب الإمامه فهو لی، وما کان غیر ذلک فهو میراث علی کتاب اللَّه وسنّه نبیّه»؛(1) «آنچه برای جایگاه امامت پدرم بود، پس از وی به من می رسد و آنچه به