احکام روزه صفحه 165

وجوب کفاره بر جاهل به مفطریت همراه علم به حرمت آن چیز

197. اگر شخص بداند کارش فی نفسه حرام است، مثل استمناکردن، ولی نمی داند که این کار روزه را باطل می کند و درحال روزه مرتکب این کار شود، آیا کفاره واجب می شود؟(1)

مطلقاً کفاره ثابت است؛ چه شخص جاهل قاصر باشد و چه جاهل مقصر باشد (آیات عظام خویی، وحید و تبریزی).

بنا بر احتیاط واجب، کفاره ثابت است؛ چه شخص جاهل قاصر باشد و چه جاهل مقصر باشد (حضرت امام و آیت الله فاضل).

کفارۀ افطار به حرام، حکم کفارۀ افطار به حلال را دارد که بحثش گذشت (آیات عظام سیستانی و مکارم).

روزه های کفاره دار

198. آیا باطل کردن همۀ اقسام روزه ها موجب ثبوت کفاره می شود؟(2)

خیر، فقط با باطل کردن روزۀ ماه رمضان و قضای آن (در بعد از زوال) کفاره واجب می شود؛ ولی با باطل کردن مابقی روزه ها، کفاره واجب نمی شود؛ حتی روزۀ استیجاری اگرچه بعد از زوال باطل شود (مشهور).(3)

1- توضیح المسائل مراجع، مسئلۀ1658؛ وحید،توضیح المسائل ، مسئلۀ1666، عروهالوثقی، فصل فی کفاره الصوم، بالای مسئلۀ1؛ مکارم، پیک احکام، مسئلۀ1400.
2- عروه الوثقی، فصل فی کفاره الصوم، مسئلۀ1.
3- برخی از مراجع مثل حضرت امام و آیات عظام اراکیو فاضل می فرمایند: «اگر فرد قضای روزۀ میتیرا گرفته باشد، باطل کردن عمدی در بعد از ظهر اشکال دارد؛ هرچند کفاره ندارد.»برخی دیگر از مراجع مثل آیات عظام خویی، گلپایگانی،تبریزی، سیستانی و وحید می فرمایند: «احتیاطمستحب است در بعد از ظهر باطل نکند» (استفتای کتبی خصوصی).