احکام روزه صفحه 201

رؤیت آن با چشم عادی نیز فراهم می شود. البته همان طورکه گذشت، اگر امور دیگر نیز فراهم باشد. اما در کمتر از چهارده ساعت، امکان رؤیت هلال حتی با چشم مسلح تقریباً ناممکن است.

راه های ثابت شدن اول ماه

237. اولِ ماه به چند طریق ثابت می شود؟(1)

اولِ ماه طبق نظر مشهور فقها به پنج طریق ثابت می شود: 1. دیدن ماه؛ 2. یقین یا اطمینان عقلایی؛ 3. شهادت دو مرد عادل؛ 4. گذشتن سی روز از اول ماه؛ 5. حکم حاکم. تفصیل هرکدام در ادامه می آید.

اولین طریق: دیدن ماه

آنکه خود انسان ماه را ببیند و دیدن باید با چشم معمولی، یعنی چشم غیرمسلح باشد. بنابراین دیدن با تلسکوپ(2) کافی نیست (حضرت امام و آیات عظام تبریزی، سیستانی، صافی و مکارم).(3)

آنکه خود انسان ماه را ببیند؛ خواه با چشم عادی ببیند یا با چشم غیرعادی. بنابراین دیدن با

1- عروه الوثقی، فصل فی طرق ثبوت الهلال؛ خوییو تبریزی و وحید و سیستانی، منهاج الصالحین،ذیل مسئلۀ1042،فصل فی ثبوت الهلال؛ گلپایگانی، هدایه العباد،مسئلۀ1367؛ صافی،هدایه العباد، مسئلۀ1368.
2- اگر از تلسکوپ برای یافتن موقعیت هلال استفادهشود، به گونه ای که بعد از پیداکردن موقعیت آن، با چشم عادینیز ماه مشاهده شود، به نظر مشهور مراجع کافی است.
3- تحریر الوسیله، مسائل مستحدثه، مسائل الصلاهو الصوم، مسئلۀ18؛ استفتایکتبی خصوصی از مراجع؛ تبریزی، صراط النجاه،ج10، سؤال451.