خمس و زکات صفحه 80

1- 349) سوره بقره، آیه 273.

2- 350) وافی، ج 10، ص 205.

کسانی که نیاز بیشتری دارند

رسول خدا صلی الله علیه وآله عطاهای خود را بر اساس نیاز افراد در نظر می گرفتند. «کان النّبیّ یعطی العطاء علی قدر عیله»(1)

ثروتمندان دیروز

کسانی که در گذشته، خود اهل بذل و بخشش و پرداخت زکات بوده اند، ولی امروز محتاج زکات هستند، سزاوار است در اولویّت دریافت زکات قرار گیرند.(2)

اهل منطقه

در روایات می خوانیم: رسول خدا صلی الله علیه وآله زکات بادیه نشینان را به بادیه نشینان و زکات شهرنشینان را بین شهرنشینان تقسیم می فرمود.(3)

امام صادق علیه السلام فرمود: نه صدقه مهاجرین برای اعراب حلال است و نه صدقه اعراب برای مهاجرین.(4) البتّه این در صورتی است که در منطقه فقیر وجود داشته باشد، امّا اگر در منطقه ای نیازمند نبود، انتقال زکات به غیر بلامانع است.(5)

41- شیوه دریافت زکات

زکات » شیوه دریافت زکات

حضرت علی علیه السلام در نامه بیست و پنجم نهج البلاغه دستوراتی به دست اندرکاران دریافت زکات می دهد که چون آن دستورات، امروز برای همه کسانی که از طرف دولت اسلامی برای انجام مأموریّتی به سراغ مردم می روند مفید است، آن نامه را نقل و ترجمه می کنم:

1- انگیزه تو برای گرفتن زکات، انجام فرمان خداوند یکتا باشد، نه امر دیگر. «انطلق علی تقوی اللّه وحده...»

2- هیچ مسلمانی را مترسان. (فکر نکن چون تو مأمور حکومت هستی باید مردم از تو حساب ببرند و تو متکبّرانه و با ژست بر آنان وارد شوی). «لا تروّعنَّ مسلما»

3- در صورت کراهت مردم، حق نداری وارد زمین و مزرعه و باغ آنان شوی. «لاتجتازنّ علیه کارهاً»

4- بیش از حق خدا از آنان نگیر. «لاتأخذنّ منه اکثر من حقّ اللّه»