- سخن مجمع 1
- اشاره 4
- حال نگاه بیندازید و ببینید: 8
- پیشگفتار 12
- اشاره 13
- روایتهای اذان در صحاح و مسانید 13
- 1- سنن ابن ماجه: 13
- 2- ابوداوود: 14
- 3- مسند احمد: 15
- 5- مجمع الزوائد: 17
- 4- سنن دارمی: 17
- 6- سنن ترمذی: 19
- 7- سنن ابوداوود: 20
- 8- سنن ابن ماجه: 23
- عدم اعتبار روایات مذکور به نحو اختصار 25
- وجه اوّل: بررسی سند روایات مذکور 26
- اوّل: تنافی با مقام نبوّت 32
- وجه دوّم: ایرادهای وارد بر مفاد روایات مذکور 32
- دوّم: تعارض ذاتی روایات 34
- سوّم: افرادی که رؤیای اذان را دیده اند،چهارده نفر بوده اندنه یک نفر 36
- وجه سوّم: حکم تثویب در اذان در نظر علمای عامّه 38
- وجه چهارم: تثویب از جمله اجتهادات خلیفۀ دوّم 44
- وجه پنجم: آرای فقهای مدرسۀ اهل بیت(علیهم السّلام) دربارۀ تثویب 46
- وجه ششم: چگونگی تشریع اذان ازدیدگاه اهل بیت(علیهم السّلام) 51
- اشاره 55
- طرح بحث درچند قسمت 55
- قسمت اوّل : 55
- قسمت دوّم: 61
- قسمت سوّم: 62
- چکیدۀ بحث 66
عدم اعتبار رویات مذکور به نحو تفصیل
وجه اوّل: بررسی سند روایات مذکور
همان طور که روایات چهارده گانه را به ترتیب نقل کردیم، در این جا به ترتیب، به بررسی سند این احادیث به ترتیب می پردازیم:
1- دربارۀ محمّد بن خالد بن عبدالله واسطی، جمال الدین مزّی گفته است:
«ابن معین گفته که او قابل اعتنا نیست و به تبع پدرش، روایات او را انکار کرده است. و ابوحاتم گفته است: از یحیی بن معین دربارۀ محمّد بن خالد سؤال کردم، گفت: او مردی بد و دروغگوست و مطالب نامناسبی را از او ذکر کرد. و ابوعثمان سعید بن عمر و بردعی گفته است: از ابو زرعه دربارۀ محمّد بن خالد سؤال کردم که گفت: او مرد بدی است. و ابن حبّان در کتاب الثقات آورده است: او خطا می کند و با دیگران مخالفت می ورزد». (1)
و شوکانی بعد از نقل همین روایت گفته است:
«سند حدیث، بسیار ضعیف است». (2)
2- ذهبی گفته است:
«روایت محمّد بن عبدالملک بن ابی محذوره از پدرش در مورد اذان، حجّت نیست». (3)
1- (1) - تهذیب الکمال، جمال الدین مزّی: 16/ 515، شمارۀ 3755.
2- (2) - تهذیب الکمال: 25/ 139، شمارۀ 5178.
3- (3) - میزان الاعتدال، ذهبی: 3/ 631، شمارۀ 7888.