مسأل مسح پاها در وضو
اگر عالمان ودانشمندان مذاهب، در این گونه مسائل، اختلاف کنند وهر یک نظری ارائه دهند - چنانچه این مسائل، مشکل وپیچیده باشند - جای شگفتی وسؤال نخواهد بود.
امّا برخی از مسائل اختلافی هست که توقّع خلاف در آنها نمی رود وبنابر قاعده نمی بایست مورد نزاع واختلاف قرار بگیرند. با این حال، می بینیم که چنین اختلافاتی پیدا شده که جای شگفتی و سؤال دارد؛ مانند اختلاف در کیفیّت وضو واین که (بسم الله) در نماز جزء سوره است یانه؟ واین در حالی است که چنین اموری، در مدّت 23 سال در معرض دید مردم بوده است. اختلاف در این چنین اموری، طبیعی نیست. شخص محقّق باید تحقیق کند که چطور مسلمانان - مثلاً در وضو - اختلاف پیدا کرده اند؟ مگر نمی دیدند که پیغمبر(صلی الله علیه و آله) چگونه وضو می گیرد؟.
این جاست که باید ابتدا، ریش تاریخی مسأله را مورد بررسی قرار داد تا روشن شود که در ورای این اختلافات، چه عواملی بوده است که اختلاف را در فقه وجهات شرعی هم ریشه دار نموده است.
مسأل «حکم پاها در وضو» - از نظر مسح ویا شستن - جزء این گونه مسائل است ونمی بایست اختلافی در آن باشد لکن بر خلاف انتظار، از مسائل مهمّ مورد اختلاف است.