وضوی پیامبر صلی الله علیه و آله جلد 3 صفحه 218

وارسی

در این طریق ، وکیع بن جرّاح قرار دارد که شهرت وی - نزد اهل حدیث - روشن تر از روز و واضح تر از خورشید است .

حال دیگر رجال سند نیز چنین است مگر اینکه گفته شود : به سبب عَنْعَنه ابو اسحاق سَبیعی

مُدلّس از عَبْد خَیْر و عدم تصریح به سماع از وی در جای دیگر (که این کار اسناد را منقطع می سازد) احتجاج به این حدیث ، امکان ندارد .

لیکن می توان در پاسخ گفت : این سخن در صورتی صحیح است که این طریق به تنهایی اخذ شود ، امّا واقع حال این است که این طریق مَسْحی (براساس آنچه گذشت و خواهد آمد) بیش از یک تابع صحیح دارد .

از این رو ، امکان تصحیح این طریق به شاهد یا متابع صحیح - نه به خودش - وجود دارد .

اسناد حدیث چهارم

اشاره

عبداللّه بن احمد بن حنبل می گوید : برایم حدیث کرد پدرم [ گفت : ] برای ما حدیث کرد اسحاق بن یوسف ،(1) از شریک ،(2) از سُدِّی ،(3) از عَبْد خَیْر که گفت :

علی رضی الله عنه را دیدم که آب وضویی خواست تا وضو بگیرد . به گونه ای خاص با آن

1- . وی ، اسحاق بن یوسف ، قرشی ، مخزومی ، ابو محمّد واسطی معروف به اَزرق است . اصحاب صحاح و سنن به حدیث وی احتجاج کرده اند . بنگرید به ، تهذیب الکمال 2 : 496 ، شماره 395 ؛ تاریخ بغداد 6 : 319 ، شماره 3365 ؛ طبقات ابن سعد 7 : 315 (و دیگر مصادر) .
2- . وی ، شریک بن عبداللّه نخعی است . اصحاب صحاح و سنن از وی روایت آورده اند جز اینکه بخاری به عنوان شاهد از وی حدیث می آورد و مسلم حدیث او را در متابعات ذکر می کند . بنگرید به ، تهذیب الکمال 12 : 462 ، به شماره 2736 ؛ تهذیب التهذیب 4 : 293 ، شماره 587 ؛ سیر اعلام النبلاء 8 : 200 ، شماره 37 و دیگر منابع .
3- . وی ، اسماعیل بن عبدالرّحمان سُدِّی ، ابو محمّد قرشی کوفی اعور است ، صاحبان صحاح و سنن به حدیث وی احتجاج کرده اند جز اینکه بخاری ، هیچ حدیثی از وی را نمی آورد . بنگرید به ، تهذیب الکمال 3 : 132 ، شماره 462 ؛ سر اَعلام النبلاء 5 : 264 ، شماره 124 ؛ الجرح والتعدیل 2 : 184 ، شماره 625 و دیگر مآخذ .