وضوی پیامبر صلی الله علیه و آله جلد 3 صفحه 343

حال نسبتش به شستن دست ها ، همین گونه است :

آیا سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله این است که دست ها دوبار شسته شوند (چنان که از عبداللّه بن زید بن عاصم روایت است) یا سنّت ، سه بار شستن است (چنان که از عثمان و دیگر داعیان تثلیث شستن

اعضا روایت است) ؟؟

کثرت اختلاف در وضو ، از متعدّد بودنِ رأی و اختلاف مشرب ها و نگرش ها خبر می دهد و

اینکه هر یک از طرف ها می خواست رأی خود را به نسبتی که آن را به رسول خدا خوش داشت ، محکم سازد .

نکته شایان اشاره و تأکید در این مورد این است که : اسانید اکثر راویان غَسل از صحابه (اگر

نگوییم همه آنها) ضعیف و طُرُق به آنها سست است ، به ویژه اگر معارضه آنها را با طرق مسحی ای که از آنان صادر شده است ، ملاحظه کنیم .

پیش از این تأکید کردیم و در آینده با ادله دیگری آن را تقویت می کنیم که روایات غَسْل بر عثمان متوقف است که آن را به رأی خاص خود فهمید و بر اُمّت تحمیل کرد .

این امر ، از قبیل قول عثمان در «منا» است که گفت : «رأیی است که به نظرم آمد» سپس به این یا آن صحابی نسبت داده شد .

امکان صدور این خبر یا استبعاد آن را به این و آن ثابت کردیم ؛ زیرا بر ضعف نسبت شستن

پاها به ابن عبّاس و امام علی علیه السلام آگاه شدیم و در آینده به امکان صدور این خبر از عبداللّه بن عمرو بن عاص پی خواهیم برد ، چراکه وی در قبال سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله اجتهاد می ورزید و دو بار [ شتر ] از کتاب های یهود را نزد خویش داشت ، گرچه اسناد به او ضعیف است .

عثمان از پیش خود اجتهاد ورزید و اُمّت را بر رأی خود واداشت با اینکه رسولِ خدا بر عدم جواز پیروی از آن حضرت در وضو تأکید کرد ؛ چرا که آن وضو ، ویژه آن حضرت بود و مردم به پیروی از او ملزم نبودند .

بر خلاف نماز که در چگونگی اش باید از پیامبر صلی الله علیه و آله پیروی کرد ؛ زیرا فرمود «آن گونه که من نماز می گزارم ، نماز بخوانید» .

اگر کوتاه بیاییم و به صحّت کلام عثمان قائل شویم ، به نظر می آید که امر بر عثمان مشتبه