وضوی پیامبر صلی الله علیه و آله جلد 3 صفحه 363

پدید آورد ، امر وضو برایشان مشتبه شد ، نصوص تعلیمی وضو را از علی علیه السلام در کوفه ، در رحبه ، هنگام نماز ، بعد از سؤال سائل ، می یابیم .

همه این نصوص واکنشی بر اِعمال رأی در وضو را در بردارند و بیان می دارند که سنّت نبوی

مسح است ، نیز به کسی که این اختلاف را پدید آورد - که همان عثمان است - گوشه می زنند .

نصوص از سوی امام علی علیه السلام در وقت طبیعی خودش (و قطعاً پس از پیدایش اختلاف در زمان عثمان) بیان شد و این حالت - به راستی - طبیعی است و با سیر رویدادها همراه است .

این انسجام «در روایات مَسْح» و شذوذ «در روایات غَسْل» نسبت خبر وضوی مَسْحی را به

امام علی علیه السلام رجحان می بخشد و به صحّت آن و سازگاری اش با وقایع و رفضِ اجتهاد و رأی ، حکم می کند .

همچنین به صحّت انتساب وضوی غَسْلی به عثمان - فقط - حکم می کند ؛ به خاطر شاذ بودنِ

آن از سیر طبیعی پدیده وضو و فقه مسلمانان و سازگاری اش با مکتب عثمان که قائل به رأی بود (و می گفت : رأیی است که به نظرم آمد) و نیز سازگار بودنش با حالت روانی که عثمان بر آن تصریح کرد ، چراکه وسواس نظافت داشت تا آنجا که از رسیدن غبار بنای مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله - در مدینه - به بینی اش می پرهیخت .(1)

از نکات ظریف این است که رسول خدا صلی الله علیه و آله مسلمانان را به پیروی از آن حضرت در نماز امر کرد و فرمود : «صلّوا کما رأیتمونی أُصلّی» (همان گونه که می بینید من نماز می گزارم ، نماز بخوانید) لیکن در این راستا در وضو چیز دیگری می گوید .

آن حضرت پس از وضو ترسید که مسلمانان به عملش اقتدا کنند ، ضروری دید آنان را ارشاد

کند که آن عمل به وی اختصاص دارد ؛ زیرا فرمود : «هذا وضوئی ووضوء الأنبیاء من قبلی» ؛ این وضوی من و وضوی انبیای قبل از من است .

لیکن عثمان رأی رأی خود را بر اُمّت تحمیل کرد و این کار ، از مصادیق بارز بدعت در دین است .

وضوی مَسْحی و غَسْلی در فضای سیاسی باز و بسته

در این عرصه ، نکته دیگری است که درستی انتساب وضوی مَسْحی را به علی علیه السلامو ابن