وضوی پیامبر صلی الله علیه و آله جلد 3 صفحه 383

و امّا درباره «اسحاق بن موسی» و «مَعْن بن عیسی قزّاز» توثیقی از سوی سخت گیران نرسیده است .

اسحاق عهده دار قضاوت شد و با متوکّل به دمشق درآمد .

نسائی درباره اسحاق می گوید : اصل وی کوفی است ، در «عسکر» (سامرا) بود .

در طریق روایت پایانی مسلم ، عبدالرّحمان بن بِشْر عبدی ، وجود دارد که درباره اش توثیقی

وارد نشده است ، جز اینکه یحیی بن سعید و حاکم نیشابوری او را - به خاطر مکانت پدرش - احترام می گذاشتند .

صالح اسدی درباره اش می گوید : وی شخص صدوق است .

در همین سند ، وُهَیب بن خالد باهلی است ، کسی که اصحاب صحاح و سنن از وی روایت آورده اند .

احمد درباره اش می گوید : اشکالی در وی نیست .

پیش از این گذشت که وصف «صدوق» و «لا بأس به» به عدم شرط ضبط حدیث نزد وی اشعار دارند . از این رو لازم است از طریق دیگر متابعی آورده شود .

با وجود این ، این اسانید از دو جهت دیگر تضعیف می شود :

یک : اضطراب سندی (چنان که در آخر این قسم روشن می شود) .

دو : از جهت عمرو بن یحیی که نزد ابن مَعین تضعیف شده است و به دست می آید که وی به سبب قلّتِ ضبط وی ، او را تضعیف می کند ، چراکه در این اسانید اضطراب هست .

اسناد حدیث چهارم

اشاره

تِرْمذی می گوید : برای ما حدیث کرد محمّد بن ابی عُمَر ،(1) [ گفت : ] برای ما حدیث کرد سفیان بن عُیَینه ، از عَمْرو بن یحیی ، از پدرش ، از عبداللّه بن زید که :