وضوی پیامبر صلی الله علیه و آله جلد 3 صفحه 95

با رسول خدا و ابوبکر و عُمَر و عثمان ، در نماز عید حضور یافتم ، همه شان قبل از خطبه نماز می خواندند .(1)

3 . قصاص مسلمان به ذمّی

بَیْهقی - به سندش - از عبدالرزّاق از مَعْمَر ، از زُهْری ، از سالم ، از ابن عُمَر روایت کرده است که گفت :

مرد مسلمانی ، مردِ ذمّی ای را عمداً کشت . به عثمان شکایت بردند . عثمان آن مسلمانِ قاتل را نکشت و دیده سنگینی مانند دیده مسلمان بر او بُرید .(2)

بَیْهقی ، سپس - به طریق دیگر - از زُهْری روایت می کند که :

ابن شاس جذامی ، مردی از نَبَطی های شام را به قتل رساند . به عثمان رضی الله عنهشکایت بردند . عثمان به قتل وی فرمان داد .

ابن زبیر رضی الله عنه و گروهی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله با عثمان سخن گفتند و او را از قتل مسلمان نهی کردند .

عثمان دیه آن نَبَطی را هزار دینار قرار داد .

گروهی از صحابه ، از جمله ابن عبّاس ، از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت کرده اند که مؤمن در برابر کافر به قتل نمی رسد .(3)

این سخن ، به اختلاف مواضع عثمان با مواضع ابن عبّاس رهنمون است .

4 . ارث

از شُعبه ، از ابن عبّاس ، روایت است که :

ابن عبّاس بر عثمان رضی الله عنه درآمد و گفت : وجود دو برادر ، مادر را از ارث 31 مال میّت

1- . صحیح بخاری 1 : 327 ، حدیث 919 ، کتاب «العیدین» ، باب «الخطبه بعد العید» ؛ صحیح مسلم 2 : 602 ، حدیث 884 ، کتاب «صلاه العیدین» ، نصّ حدیث از صحیح بخاری می باشد .
2- . سنن ابن ماجه 2 : 888 ، حدیث 2660 ؛ سنن بیهقی 8 : 33 .
3- . همان .