- مقدمه 1
- پیشگفتار 4
- فهرست تاریخچه ی زندگانی حضرت رضا (علیه السلام) 7
- تاریخ ولادت حضرت رضا (علیه السلام) 8
- مادر بزرگوار حضرت رضا (علیه السلام) 9
- فرزندان امام رضا (علیه السلام) 10
- ولادت با سعادت شمس الشموس، علی بن موسی الرضا (علیه السلام) 11
- امام صادق (علیه السلام) در آرزوی دیدار امام رضا (علیه السلام) 12
- چرا حضرت رضا (علیه السلام) را رضا نامیدند؟ 13
- دوران کودکی و جوانی حضرت رضا (علیه السلام) 14
- مرجعیت دینی حضرت رضا (علیه السلام) در جوانی 16
- عظمت والای حضرت رضا (علیه السلام) در پیشگاه الهی 17
- فرزند سرزمین غربت 18
- سیره ی عبادی حضرت رضا (علیه السلام) 19
- اشاره 21
- برنامه ی عبادی حضرت رضا (علیه السلام) در سفر خراسان 21
- نماز اول وقت حضرت رضا (علیه السلام) 24
- سیره ی اجتماعی و آداب معاشرت حضرت با مردم 26
- اشاره 26
- جود و سخاوت حضرت رضا (علیه السلام) 27
- عنایت و توجه ویژه حضرت رضا (علیه السلام) به نیازمندان 28
- حفظ آبرو و حیثیت نیازمندان 30
- سیره ی حضرت رضا (علیه السلام)با زیردستان 32
- لطف و عنایت امام رضا (علیه السلام) نسبت به شیعیان 34
- عظمت شخصیت حضرت رضا (علیه السلام) در کلام بزرگان 36
- سپس اشعاری به این مضمون سرود: 37
- مقام و شخصیت علمی حضرت رضا (علیه السلام) 39
- نمونه هایی از پاسخ های حکیمانه حضرت رضا (علیه السلام) 43
- 1. آشنایی کامل حضرت به زبان های گوناگون رایج آن زمان 46
- اشاره 46
- آگاهی حضرت رضا (علیه السلام) از زبان های گوناگون 46
- 2. آشنایی حضرت رضا (علیه السلام) به زبان پرندگان و حیوانات 48
- پیشگویی های حضرت در مورد برامکه 49
- 3. دانش گسترده ی حضرت در علوم غیبی 49
- از هارون به من صدمه ای نمی رسد! 51
- پیشگویی های گوناگون 52
- آگاهی حضرت رضا (علیه السلام) از فرزندان در رحم مادران 53
- آگاهی حضرت رضا (علیه السلام) از کیفیت شهادت و محل دفن خویش 55
- اقدامات فرهنگی حضرت رضا (علیه السلام) 57
- اشاره 57
- 1. مقابله با غلوّ و غالیان 59
- 2. مبارزات حضرت رضا (علیه السلام) با فرقه صوفیه 63
- 3. حضرت رضا (علیه السلام) و اهمیت امام از دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام) 65
- اشاره 68
- 4. حضرت رضا و امیرالمؤمنین (علیه السلام) 68
- چهل حدیث از حضرت رضا (علیه السلام) در فضیلت امیرالمؤمنین (علیه السلام) 69
- 5. حضرت رضا (علیه السلام) و حضرت فاطمه (علیهاالسلام) 76
- 6. حضرت رضا و امام حسین (علیه السلام) 78
- اشاره 78
- حضرت رضا (علیه السلام) و زیارت امام حسین (علیه السلام) 80
- امام رضا (علیه السلام) و تربت سیدالشهداء (علیه السلام) 82
- امام رضا (علیه السلام) و اهمیّت عزاداری بر سیدالشهداء (علیه السلام) 83
- اشک های جاری در مصیبت سیدالشهداء (علیه السلام) 84
- گریه بر حسین (علیه السلام) 85
- مشکلات عمده ی حضرت رضا (علیه السلام) در زمان امامت 87
- اشاره 87
- مذهب وقف و علت ایجاد آن 88
- مشکل اول: واقفیه و مبارزات حضرت رضا (علیه السلام) با این گروه 88
- انحراف بسیاری از شیعیان بر اثر شبهه وقف 90
- اقدام های حضرت رضا (علیه السلام) در مقابل واقفیه 92
- مذاکره حضرت رضا (علیه السلام) با سران واقفیه 93
- دستور دوری از واقفیه 95
- برخی کرامات حضرت رضا (علیه السلام) برای هدایت شیعیان 96
- عاقبت برخی از طرفداران واقفیه از زبان حضرت رضا (علیه السلام) 97
- مشکل دوّم: تأخیر در تولّد حضرت جواد (علیه السلام) 99
- مشکل سوم: مسأله ولایت عهدی حضرت رضا (علیه السلام) 103
- توطئه ترور حضرت رضا (علیه السلام) به جهت قبول ولایت عهدی 105
- خبر لوح و نام های ائمه اطهار (علیه السلام) 107
- هجرت تاریخی حضرت رضا (علیه السلام) 109
- وداع از مدینه 110
- مسیر حرکت حضرت رضا (علیه السلام) 111
- اشاره 111
- دهکده ی نباج 112
- اهواز 113
- حرکت به طرف فارس 114
- حرکت به طرف خراسان 115
- نیشابور 116
- حدیث سلسله الذهب 117
- شفا دادن بیماری در رباط سعد 119
- ده سرخ 121
- طوس 122
- سرخس 123
- مرو 125
- جریان ولایت عهدی 126
- وفای به شرط 129
- مأمون عباسی و اهداف شوم وی 130
- مشکلات مأمون 131
- نماز عید فطر 134
- داستان دعبل 136
- هدیه حضرت رضا (علیه السلام) به دعبل 138
- پیراهن شفابخش 141
- ناکامی و مشکلات مأمون و سیاست جدید او 142
- گام اول کشتن فضل بن سهل 143
- قاتل حضرت رضا (علیه السلام) 145
- ترور ناموفق حضرت رضا (علیه السلام) 147
- شهادت حضرت رضا (علیه السلام) 148
- مروری بر اهم حوادث دوران امامت حضرت رضا (علیه السلام) 152
- اشاره 160
- فضیلت فوق العاده زیارت حضرت رضا (علیه السلام) 160
- شفاعت حضرت رضا (علیه السلام) 161
- زایر بهشتی 162
- زایر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) 163
- ثواب شهدا 164
- زایر خدا 165
- برآورنده حاجت و برطرف کننده ی غم 166
- برتر از حج مستحبی 167
- ایمن از آتش 168
- برترین میهمان خداوند 169
- در مرتبه ی امام (علیه السلام) ! 170
- زایر امام رضا (علیه السلام) و زایر حسین (علیه السلام) 171
- ارزش والای تحمل سختی در راه زیارت 172
- اشاره 173
- برخی از کلمات و نصایح حکیمانه حضرت رضا (علیه السلام) 173
- عذاب زن های بی تقوا و بی بند و بار در قیامت 176
- جزای نیکی 179
شهادت حضرت رضا (علیه السلام)
حضرت چنان در سختی و فشار قرار داشت که روز جمعه چون از نماز برمی گشت، در حالی که عرق کرده و غبار آلود بود، دست به دعا بر می داشت و می گفت: خدایا اگر گشایش من از آن چه در آن هستم به مرگ است همین ساعت در مرگ من شتاب کن! و همواره غمگین و ناراحت بود تا از دنیا رحلت نمود.(1) در شب قبل از شهادت به دنبال هرثمه فرستاد و به او فرمود: آن چه می گویم بشنو و حفظ کن؛ هنگام بازگشت من به سوی خداوند فرا رسیده است و زمان آن است که به جّد و پدرانم ملحق شوم. این طغیانگر (مأمون) تصمیم گرفته است تا با انگور و انار مرا مسموم سازد، انگور را با نخ و سوزن مسموم کرده و انار را توسط غلامی که دستش مسموم است برایم دانه می کند، فردا مرا می خواند تا از آن بخورم و حکم و قضا انجام می پذیرد...(2)
در ادامه روایت آمده است که چون هرثمه بعد از شهادت حضرت، سخن امام رضا (علیه السلام) در مورد انگور و انار را به مأمون گفت، رنگ مأمون گاهی زرد، گاهی قرمز و گاهی سیاه می شد، تا این که بیهوش گردید و در حال بیهوشی با صدای بلند می گفت: وای بر مأمون از جانب خدا؛ وای بر او از پیامبر؛ وای بر او از علی بن ابی طالب، وای بر او از جانب فاطمه زهرا،... و چون به هوش آمد، به هرثمه گفت: به خدا سوگند که نه تو و نه هیچ کس در زمین و آسمان نزد من از رضا عزیزتر نیست، به خدا قسم اگر به
1- عیون اخبارالرضا (علیه السلام)، ج 2، ص 14.
2- عیون اخبارالرضا (علیه السلام)، ج 2، ص 248.