- بخش اوّل: سیمای نماز جمعه 3
- اشاره 3
- جمعه در لغت 4
- اشاره 4
- فصل اوّل: نماز جمعه در تاریخ اسلام 4
- وجه نامگذاری جمعه در روایات 5
- زمان وجوب نماز جمعه 6
- نخستین اقامه کننده ی جمعه در اسلام 7
- اولین نماز جمعه ای که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم اقامه کردند 8
- اقامه ی نماز جمعه از سوی معصومان علیهم السلام 9
- اقامه ی نماز جمعه از سوی خلفا 11
- اشاره 13
- موضع امامان در باره ی اقامه نماز جمعه توسط خلفا 13
- 1 _ خودداری ائمه علیهم السلام از اقامه ی نماز جمعه به جهت تقیه 14
- 2 _ ترک نمازهای جمعه ی خلفا توسط اصحاب ائمه علیهم السلام 15
- 3 _ اجازه ی ائمه علیهم السلام به اصحاب خود در اقامه نماز جمعه توسط خودشان 16
- اشاره 17
- فصل دوم: نماز جمعه در قاموس قرآن و عترت 17
- نماز جمعه در قرآن مجید 17
- 1 _ نماز جمعه و حج 23
- 2 _ نماز جمعه و تضمین بهشت 23
- 3 _ نماز جمعه و حرمت آتش 23
- نماز جمعه در کلام معصومان علیهم السلام 23
- 6 _ ثبت نام نمازگزاران جمعه در دفتر فرشتگان 24
- 4 _ امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف برپا کننده ی نماز جمعه 24
- 7 _ نتیجه ی ترک پیاپی نماز جمعه 24
- 5 _ نماز جمعه در سفر معراج 24
- 9 _ تشویق برای جمعه 25
- 11 _ کارگران و نماز جمعه 25
- 10 _ ارزش رهسپاران به سوی نماز جمعه 25
- 8 _ کارکرد شیاطین در روز جمعه 25
- 13 _ عدل و تقوا از شرایط امام جمعه 26
- 12 _ زندانیان و نماز جمعه 26
- 15 _ عظمت نماز جمعه 26
- 14 _ آمادگی برای نماز جمعه 26
- فصل سوم: نماز جمعه در فقه شیعه 27
- اشاره 27
- نماز جمعه در زمان غیبت 27
- فتاوای مذاهب چهارگانه ی اهل سنت در وجوب نماز جمعه 29
- شرط اول: وقت 30
- اشاره 30
- شرایط نماز جمعه 30
- شرط دوم: جماعت 31
- شرط سوم: تعداد شرکت کنندگان 32
- شرط چهارم: خطبه 33
- اشاره 33
- مسأله 2: قیام خطیب در دو خطبه 34
- مسأله 1: ارکان و اجزای خطبه ها 34
- مسأله 3: نشستن خطیب بین دو خطبه 34
- مسأله 4: اعتماد خطیب بر قوس یا شمشیر در خطبه 35
- شرایط نمازگزاران 35
- شرط پنجم: مقارن نبودن با نماز جمعه ی دیگر 35
- وظایف نمازگزاران 36
- شرایط امام جمعه 37
- آداب نماز جمعه 38
- اشاره 40
- 1 _ آثار سیاسی نماز جمعه 40
- 11 _ نماز جمعه نشان گر قدرت اسلام است 40
- فصل چهارم: آثار برپایی نماز جمعه 40
- 12 _ پیوند دهنده جناح ها: 41
- 13 _ یکپارچگی نیروهای اسلام 41
- 22 _ نماز جمعه اوج خشوع و بندگی 42
- 14 _ مرکزیت بسیج مردم 42
- 2 _ آثار معنوی نماز جمعه 42
- 21 _ نماز جمعه، معامله ای پرسود 42
- 23 _ نماز جمعه، درمان بیماری های روانی 43
- 31 _ ایجاد اتحاد و همدلی 44
- 3 _ آثار اجتماعی نماز جمعه 44
- 32 _ محلی برای حل مشکلات 45
- 33 _ آموزش مستقیم و عمومی 45
- اشاره 46
- 1 _ نقش آفرینی خطیب جمعه 46
- 11 _ داشتن اطلاعات کافی 46
- فصل پنجم: راه های تقویت نماز جمعه 46
- اشاره 46
- 13 _ ایجاد ارتباط مستحکم با مردم 47
- 12 _ به روز بودن خطبه ها 47
- 15 _ ساده زیستی 48
- 14 _ وارد نشدن در صف بندی جناح ها 48
- 16 _ به کارگیری فنون خطابه 48
- 2 _ استفاده از فضا و امکانات مناسب 49
- 3 _ حضور کارگزاران نظام در صفوف نمازگزاران 49
- 5 _ نظرخواهی از مردم 50
- 4 _ تبلیغات صحیح 50
- اشاره 51
- 1 _ دوره ی صفویه 51
- 6 _ داشتن تشکیلات اداری منسجم 51
- فصل ششم: نماز جمعه در تاریخ ایران 51
- 2 _ دوره ی قاجار 52
- 4 _ دوره ی انقلاب اسلامی 53
- 3 _ دوره ی پهلوی 53
- 12 _ برزیل 55
- اشاره 55
- فصل هفتم: نماز جمعه در جهان امروز 55
- 1 _ قاره ی آمریکا 55
- 11 _ آرژانتین 55
- 22 _ هلسینکی _ نروژ: 56
- 2 _ قاره اروپا 56
- 21 _ ایرلند _ دوبلین: 56
- 23 _ بلژیک _ بروکسل 57
- 24 _ سوئد 57
- 26 _ آلمان _ مونیخ 58
- 25 _ ایتالیا _ میلان 58
- 31 _ کنگو _ برازاویل 59
- 32 _ الجزایر 59
- 3 _ قاره افریقا 59
- 33 _ سودان 60
- 34 _ کنیا 60
- 41 _ ژاپن _ توکیو 61
- 4 _ قاره آسیا 61
- 42 _ پیشاور پاکستان 61
- 43 _ سریلانکا 62
- 45 _ قطر 63
- 44 _ حیدرآباد هندوستان 63
- 46 _ فیلیپین _ مانیل 63
- 47 _ عمان 64
- نتیجه گیری و پیشنهاد: 65
- 3 _ سیاسی بودن نماز جمعه 66
- فصل هشتم: نماز جمعه در کلام بزرگان نظام 66
- 2 _ نماز جمعه؛ عنایت حق تعالی به جمهوری اسلامی 66
- 1 _ امامان جمعه و تقویت نظام 66
- اشاره 66
- الف: امام راحل رحمه الله 66
- 5 _ ائمه جمعه و ارتباط با مردم 67
- 4 _ ترویج سنّت سیاسی _ الهی 67
- 6 _ ائمه جمعه و تهذیب نفس 67
- 1 _ نماز جمعه؛ وصف توحید 68
- ب: مقام معظم رهبری 68
- ج: مرحوم آیت اللّه طالقانی 68
- د: حجه الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی 69
- نماز جمعه، محور وحدت 69
- 2 _ نماز جمعه؛ عامل آگاهی به مردم 69
- ه: حجه الاسلام و المسلمین خاتمی رییس جمهور 70
- نماز جمعه و معرفی متفکرین برجسته 70
- و: حجه الاسلام و المسلمین کروبی رییس مجلس 70
- اشاره 71
- بخش دوم: برگزیده ی ادب فارسی 71
- * متون ادبی 72
- حضور سبز 72
- میعاد دین و سیاست 73
- آوای وحدت 75
- نماز جمعه؛ بیدارگر مرغ جان 76
- * اشعار 76
- بانگ نماز جمعه 77
- نماز جمعه؛ کانون نور 78
- نماز جمعه؛ درمان گر دل و جان 79
- در پای خطبه ی آیت اللّه خامنه ای 81
- بخش سوم: همراه با برنامه سازان 84
- اشاره 84
- توصیه های کلی 85
- پیشنهادهای برنامه ای 86
- پرسش های مسابقه ای 87
- پرسش های مصاحبه ای 88
- معرفی کارشناسان 89
- پرسش های کارشناسی 89
- واپسین کلام 90
- منابع 92
صفویان با آغاز حکومت رسمی خود، در بکارگیری مناصب دینی؛ از قبیل مقام های صدر و یا شیخ الاسلامی همانند بسیاری از جهات دیگر؛ از جمله تأسیس مناصب اداری در چارچوب سیاست های خود، از حکومت های پیشین حاکم در منطقه؛ به ویژه دولت عثمانی تأثیرپذیری داشتند. نماز جمعه در سراسر کشور عثمانی برگزار می شد. هنگامی که شیعیان حکومت مستقلی ایجاد کردند، مناصب دینی خود را نیز در سطح قابل توجهی شکل داده، به اقامه ی این فریضه ی الهی مبادرت ورزیدند؛ لذا علما هم احساس کردند با اقامه ی نماز جمعه، نفوذ بیشتری می توانند داشته باشند، به این وسیله سیستم مطمئنی را برای اقامه ی حدود شرعی و احکام اسلام در اختیار داشتند و به اقامه ی آن اصرار می ورزیدند.(1)
2 _ دوره ی قاجار
2 _ دوره ی قاجار
نماز جمعه اهمیت خود را در دوره ی قاجار از دست داد. زمانی که روابط علما با دولت نادری به دلایل مختلف در هم ریخت، با همه همراهی قاجاریان این روابط رو به بهبودی کامل نگذاشت و دوگانگی میان علما و قدرت سیاسی موجود در جامعه تشدید شد. انتخاب امام جمعه در حوزه ی حکومت باقی ماند، و طبعا ائمه ی جمعه در برابر علمایی قرار می گرفتند که رو در روی حکومت قرار داشتند. نمونه این امر دفاع امام جمعه تهران از حکومت استبداد در برابر علمای مشروطه خواه، در آغاز آن حرکت است. باید توجه داشت که امام جمعه تهران به هیچ روی در این مخالفت انگیزه ای شبیه انگیزه ی علامه
1- زمینه های تاریخی و آگاهی های کتابشناسی نماز جمعه، رسول جعفریان، ص 31، به نقل از فهرست کتاب خانه من، ج 5، ص 274.