- پیش گفتار 3
- بخش اول:کلیّات 5
- اشاره 5
- عبادت هدف آفرینش 5
- اشاره 6
- اشاره 6
- 1. اهمیّت و ضرورت 6
- عبادت فطری است 6
- اهمیّت نماز و نمازگزاری 7
- نماز در قرآن 8
- نماز و شیطان 9
- نماز و گناه 9
- نماز در قیامت 11
- نماز؛ وجه اشتراک شرایع آسمانی 11
- نماز؛ عبادتی همیشگی 12
- مسجد؛ مکانی ویژه نمازگزاران 12
- ضرورت نمازگزاری (چرا نماز بخوانیم؟) 13
- تکرار و تنوع 13
- تأمین نیاز درونی و روانی انسان 14
- پرورش تمرکز ذهن 16
- دست یابی به وقارِ اخلاقی و شخصیتی 18
- برقراری عدالت اجتماعی 18
- همسویی با هستی 19
- قبول نظم و انضباط 19
- ضرورت و اهمیت انس با نماز 20
- انس با نماز و اهمیت حضور قلب در روایات 21
- انس با نماز شرط قبولی همه اعمال 21
- انس با نماز و آثار واقعی نماز 22
- انس، ارتباط برتر 23
- 2. مفهوم شناسی 24
- ریشه واژه نماز 24
- اشاره 24
- ریشه واژه «صلوه» معانی و کاربردهای آن 26
- واژه «انس» 29
- 3. پیشینه تاریخی 30
- اشاره 30
- نمازگزاری در آیین زرتشت 32
- نماز در ادیان وحیانی 32
- اشاره 32
- نمازگزاری در آیین یهود 33
- نمازگزاری در آیین مسیحیت 36
- نمازگزاری در قاموس کتاب مقدس 37
- نماز و ادیان غیر وحیانی 39
- 4. نمازگزاری و انس با نماز از نگاه روایات 40
- اشاره 40
- اسرار نماز 40
- ترک نماز 41
- آداب و مستحبات نماز 42
- نمازگزاری خردسالان و جوانان 43
- نماز مستحبی 44
- نماز شب 44
- نماز از نگاه قرآن 45
- پی آمدهای نماز 46
- پی آمدهای ترک و سهل انگاری در برپایی نماز 47
- آداب نماز 47
- اشاره 49
- 5. نماز از دیدگاه اندیشمندان مسلمان و غربی 49
- نماز از دیدگاه میرزا جواد آقا ملکی تبریزی 51
- نماز از دیدگاه مرحوم امام خمینی رحمهم الله 51
- اندیشمندان مسلمان 51
- اشاره 51
- نماز از دیدگاه اندیشمندان غربی 52
- نماز از دیدگاه فیض کاشانی 52
- بخش دوم:عوامل انس با نماز 56
- اشاره 56
- اشاره 56
- عوامل انس با نماز 56
- دلایل اخلاقی _ عرفانی انس با نماز 57
- 1. حضور قلب 57
- اشاره 57
- نظری بر واژه قلب 57
- اشاره 57
- عوامل حضور قلب در نماز 59
- روح و کالبد نماز 61
- نماز، راحت ترین ارتباط با خداوند 61
- نماز در فضای بندگی 62
- اشاره 64
- 1. تأثیر عام (اثر غیر مستقیم) 65
- اشاره 66
- 2. تأثیر خاص آداب نماز 66
- طمأنینه 66
- نشاط نمازگزار 67
- صوت نمازگزار 68
- اشاره 76
- موانع حضور قلب 76
- عوامل درونی 77
- اشاره 77
- 1. وسوسه شیطان 77
- اشاره 78
- الف) لذّتِ خوردن و لذّتِ نماز 78
- 2. پرخوری 78
- ب) آثار پرخوری 79
- 3. شتاب در قرائت نماز 81
- 4. خواب آلودگی دایمی یا پرخوابی 82
- 5. سستی و خستگی 84
- 6. خودداری از دفع ادرار 84
- 1. بیهوده گویی یا سخنِ لغو 85
- عوامل بیرونی 85
- اشاره 85
- 2. چشم چرانی 87
- 3. مکان شلوغ و پرهیاهو 88
- 4. شرکت در مجالس آلوده به گناه 89
- 5. بی توجهی به احکام فقهی و آداب ظاهری 90
- 6. حواس ظاهری و امور خارجی 92
- 2. روحیه نیایش 101
- اشاره 101
- نماز و نیایش 102
- عبادت، خط سیری از ماده به معنا 102
- اشاره 104
- الف) عوامل شناختی 104
- اشاره 104
- 2. احساس نیاز 105
- 1. درک عظمت خدا 105
- اشاره 106
- امّید 106
- 3. توجه به آثار روانی، تربیتی نیایش 106
- اعتماد به نفس 107
- 4. هنر در نیایش 108
- امنیت روانی 108
- اشاره 109
- اختیار انسان در برابر اراده الهی 109
- 5. اعتقاد به اختیار و دو برداشت نادرست از آن 109
- نیایش نمادی از دوران طفولیت بشر 110
- 6. معارف نیایش 111
- 7. مطالعه شرح حا ل نیایشگران 112
- اشاره 113
- 1. زهد 113
- ب) عوامل عملی 113
- 2. پرهیز از حرام خوری 114
- 3. تواضع 115
- 4. تقوا، ورع 116
- 6. برقراری رابطه عاطفی 117
- 5. حضور در مجالس نیایش 117
- اشاره 118
- 3. درکِ لذّت در عبادت 118
- آسیب شناسی منطق لّذت در مورد نماز 121
- نماز، لّذت برتر 122
- اشاره 123
- 4. درک زیبایی های نماز 123
- زیبایی شناسی نماز 125
- نماز، کلید ملاقات 126
- اذان، ترنّم رویش 127
- رو به خانه دوست 127
- نیّت از آغاز تا پایان 128
- محراب 128
- نخستین تکبیر 128
- سر تسلیم فرود آوردن 129
- سخن دل 129
- خواستی عاجزانه، نیازی دلنشین 131
- تجدیدباورها 132
- دعای سلامت 132
- اسرار نماز و زیباشناسی نماز 133
- اشاره 138
- 5. پیش نیازهای عبادت 138
- الف) پیش نیازهای شناختی 140
- ب) پیش نیازهای رفتاری 143
- 6. شناخت نسبت به نماز 147
- اشاره 147
- سه رکن اصلی عبادت 148
- 1. تکرار و تداوم عبادت 150
- علل رفتاری انس با نماز 150
- اشاره 150
- 3. نماز اولِ وقت 153
- 4. الگوهای رفتاری _ شخصیتی 155
- 5. خاطراتِ نماز 157
- اشاره 158
- دلایل اجتماعی انس با نماز 158
- 1. امام جماعت 158
- 2. مسجد 159
- 3. نماز جماعت 163
- 4. تجربه های مثبت نمازگزاران 165
- اشاره 168
- مراحل نمازگزاری تا انس با نماز 168
- بخش سوم:مراحل و تفاوت ها 168
- اشاره 168
- الف) انس اجمالی 170
- ب) انس تفصیلی 171
- اشاره 171
- 1. توجه به معنای الفاظ در قرائت 171
- 2. تصحیح صورت افعال نماز 172
- 3. درک حقیقت عبادت 172
- درک حقیقت عبادت با برهان عقلی 172
- اشاره 172
- درک حقیقت عبادت با ادراک قلبی 173
- تفاوت های نمازگزاری و انس با نماز 174
- عوامل انس 174
- ویژگی های انس 174
- آثار فردی 176
- الف) آثار اخلاقی 176
- بخش چهارم:آثار انس با نماز 176
- اشاره 176
- اشاره 176
- اشاره 176
- 1. تکامل و خودسازی 177
- 2. اخلاص 178
- 3. تواضع 179
- 4. صبر 180
- اشاره 182
- ب) آثار تربیتی 182
- 1. ثبات شخصیت 183
- 2. نظم و انضباط 184
- 3. احساس قدرت و عزّت 184
- 4. ادبِ برخاسته از نماز 185
- خوش زبانی 185
- اشاره 185
- تواضع 185
- 5. تمرکز ذهن 186
- رعایت آداب خاص 186
- متانت و وقار 186
- نظافت 186
- ج) آثار بهداشتی نماز 187
- آثار اجتماعی 189
- اشاره 189
- اشاره 189
- الف) مسایل اجتماعی نماز در سطح خُرد 189
- تعامل اجتماعی برآمده از نماز 190
- اشاره 191
- نماز به عنوان نظام 191
- ب) مسایل اجتماعی نماز در سطح کلان 191
- تعمیم ساختاری 192
- تنظیم سیاسی 192
- تنظیم اجتماعی 193
- تفاهم نمادین 194
- آثار اقتصادی 194
- اشاره 197
- آثار سیاسی 197
- نماز عامل تحکیم وحدت سیاسی 198
- اشاره 200
- فضای معنوی 200
- اشاره 200
- الف) نقش عمومی نماز در خانواده 200
- آثار خانوادگی 200
- محبّت 201
- باروری شخصیت 201
- اشاره 202
- 1. تغییر بینش زوج های جوان نسبت به زندگی 202
- ب) نقش نماز در زندگی زوج های جوان 202
- 2. حفظ کیان خانواده 203
- 3. زوج های جوان و تجربه محدود زندگی 204
- 4. نماز، مهار کننده هیجان جوانی 205
- 5. نماز و نیازهای واقعی زوج جوان 206
- 7. تربیت فرزندان 211
- 6. تأثیر بلندمدّت دوران آغازین زندگی 211
- آثار تحصیلی 213
- نتیجه 214
- کتاب نامه 216
تأمین نیازهای اقتصادی(1) را از دیگر عوامل آرام بخش انسان می داند.
و این گونه نیست به کسی که تحت فشار جنسی قرار دارد نماز را به عنوان تنها راه برطرف شدن نیاز جنسی توصیه کند.(2) یا شخص گرسنه را به جای صرف غذا به نماز دعوت کند، با این حال امکانات محدود دنیا نیز قدرت پاسخگویی کامل به نیازهای نامحدود انسان را ندارد و تا کنون نمونه ای دیده نشده است که بی بند و باری های جنسی و یا فراوانی ثروت عامل غایی آرامش در انسان باشد و یا دیده نشده که مدیریت اجتماعی کشورهایی که به آزادی مطلق جنسی عقیده دارند، از بهداشت روانی جامعه خود اظهار رضایت کامل کرده باشند. زیرا انسان برای رسیدن به آرامش پایدار نیازمند آن است که با قدرت برتر فناناپذیر ارتباط برقرار کند و به آرامش های موردی و زودگذر دل نبندد.
رابطه با خداوند چنان آرامشی در وجود انسان ایجاد می کند که نمی توان آن را با دیگر عوامل آرامش بخش، که جز نقش مقطعی ایفا نمی کنند، مقایسه نمود. به این ترتیب نماز بدون نفی دیگر عوامل خود را به عنوان اصلی ترین بستر طمأنینه بشر جلوه گر می سازد.
پرورش تمرکز ذهن
پرورش تمرکز ذهن
در بسیاری موارد «تمرکز» به عنوان اصلی ترین عامل، برای موفقیت
1- در روایات اسلامی فقر یکی از عوامل ناآرامی ذکر شده است.
2- بلکه نماز کسی که غریزه جنسی اش را ارضا کرده است، برتر از کسی است که در اوج فشار جنسی است. پیامبر می فرماید: «دو رکعت نمازی که فرد متأهل می خواند بهتر از هفتاد رکعت نماز فرد مجرد است». بحارالانوار، ج 103، ص 220.