از نمازگزاری تا انس با نماز (1) صفحه 174

تفاوت های نمازگزاری و انس با نماز

ویژگی های انس

انس مرحله ای از رفتار است که از تداوم و شناخت و انگیزه بیشتری برخوردار است و فرد به دلیل شناخت کافی از عمل مورد نظر، انگیزه ای دو چندان برای انجام آن پیدا می کند. به همین دلیل، عمل را به درستی انجام می دهد و آن را استمرار می بخشد تا تأثیر واقعی آن نمایان شود.

انس با نماز نیز، چنین ویژگی هایی دارد و فرد پس از شناخت و ایجاد انگیزه به مرحله نمازگزاری پا گذاشته و با تداوم در آن، به آثار واقعی نماز دست می یابد، ولی نمازگزاری بدون انس چنین ویژگی هایی ندارد و چنین نمازهایی، بدون انگیزه و شناخت بر پا می شوند و اثری درونی ندارند. به همین دلیل، ادامه نمی یابد و در حدّ نمازهای مقطعی و فصلی خلاصه می شوند.

عوامل انس

نیم نگاهی به عوامل انس با نماز، بسیاری از تفاوت های نمازگزاری صوری با انس با نماز را بیان می کند. کسی که با نماز انس دارد، نمازش را همراه خضوع و خشوع اقامه می کند و در نماز حضور قلب دارد. چنین فردی از نماز لذت می برد و در این راه تداوم دارد. در مقابل، طبیعی است نمازی که در افعال ظاهری خلاصه شده، بدون توجه به معانی باطنی نماز و بدون خشوع و خضوع و حضور قلب برپا شود. در چنین نمازی فرد نمی تواند ارتباط انسان با خدای یگانه را تصور کند و لذّت آن را بچشد. از روح بندگی نیز که در انس با نماز حاکم است، در این گونه نمازگزاری ها خبری نیست؛ زیرا کسی که با نماز انس گرفته،