- پیش گفتار 3
- بخش اول:کلیّات 5
- عبادت هدف آفرینش 5
- اشاره 5
- عبادت فطری است 6
- اشاره 6
- اشاره 6
- 1. اهمیّت و ضرورت 6
- اهمیّت نماز و نمازگزاری 7
- نماز در قرآن 8
- نماز و شیطان 9
- نماز و گناه 9
- نماز در قیامت 11
- نماز؛ وجه اشتراک شرایع آسمانی 11
- مسجد؛ مکانی ویژه نمازگزاران 12
- نماز؛ عبادتی همیشگی 12
- تکرار و تنوع 13
- ضرورت نمازگزاری (چرا نماز بخوانیم؟) 13
- تأمین نیاز درونی و روانی انسان 14
- پرورش تمرکز ذهن 16
- دست یابی به وقارِ اخلاقی و شخصیتی 18
- برقراری عدالت اجتماعی 18
- همسویی با هستی 19
- قبول نظم و انضباط 19
- ضرورت و اهمیت انس با نماز 20
- انس با نماز شرط قبولی همه اعمال 21
- انس با نماز و اهمیت حضور قلب در روایات 21
- انس با نماز و آثار واقعی نماز 22
- انس، ارتباط برتر 23
- ریشه واژه نماز 24
- 2. مفهوم شناسی 24
- اشاره 24
- ریشه واژه «صلوه» معانی و کاربردهای آن 26
- واژه «انس» 29
- 3. پیشینه تاریخی 30
- اشاره 30
- اشاره 32
- نمازگزاری در آیین زرتشت 32
- نماز در ادیان وحیانی 32
- نمازگزاری در آیین یهود 33
- نمازگزاری در آیین مسیحیت 36
- نمازگزاری در قاموس کتاب مقدس 37
- نماز و ادیان غیر وحیانی 39
- اسرار نماز 40
- اشاره 40
- 4. نمازگزاری و انس با نماز از نگاه روایات 40
- ترک نماز 41
- آداب و مستحبات نماز 42
- نمازگزاری خردسالان و جوانان 43
- نماز مستحبی 44
- نماز شب 44
- نماز از نگاه قرآن 45
- پی آمدهای نماز 46
- پی آمدهای ترک و سهل انگاری در برپایی نماز 47
- آداب نماز 47
- 5. نماز از دیدگاه اندیشمندان مسلمان و غربی 49
- اشاره 49
- نماز از دیدگاه میرزا جواد آقا ملکی تبریزی 51
- نماز از دیدگاه مرحوم امام خمینی رحمهم الله 51
- اشاره 51
- اندیشمندان مسلمان 51
- نماز از دیدگاه فیض کاشانی 52
- نماز از دیدگاه اندیشمندان غربی 52
- بخش دوم:عوامل انس با نماز 56
- اشاره 56
- اشاره 56
- عوامل انس با نماز 56
- دلایل اخلاقی _ عرفانی انس با نماز 57
- اشاره 57
- 1. حضور قلب 57
- نظری بر واژه قلب 57
- اشاره 57
- عوامل حضور قلب در نماز 59
- روح و کالبد نماز 61
- نماز، راحت ترین ارتباط با خداوند 61
- نماز در فضای بندگی 62
- اشاره 64
- 1. تأثیر عام (اثر غیر مستقیم) 65
- طمأنینه 66
- اشاره 66
- 2. تأثیر خاص آداب نماز 66
- نشاط نمازگزار 67
- صوت نمازگزار 68
- موانع حضور قلب 76
- اشاره 76
- 1. وسوسه شیطان 77
- اشاره 77
- عوامل درونی 77
- الف) لذّتِ خوردن و لذّتِ نماز 78
- 2. پرخوری 78
- اشاره 78
- ب) آثار پرخوری 79
- 3. شتاب در قرائت نماز 81
- 4. خواب آلودگی دایمی یا پرخوابی 82
- 6. خودداری از دفع ادرار 84
- 5. سستی و خستگی 84
- 1. بیهوده گویی یا سخنِ لغو 85
- عوامل بیرونی 85
- اشاره 85
- 2. چشم چرانی 87
- 3. مکان شلوغ و پرهیاهو 88
- 4. شرکت در مجالس آلوده به گناه 89
- 5. بی توجهی به احکام فقهی و آداب ظاهری 90
- 6. حواس ظاهری و امور خارجی 92
- 2. روحیه نیایش 101
- اشاره 101
- عبادت، خط سیری از ماده به معنا 102
- نماز و نیایش 102
- الف) عوامل شناختی 104
- اشاره 104
- اشاره 104
- 2. احساس نیاز 105
- 1. درک عظمت خدا 105
- اشاره 106
- امّید 106
- 3. توجه به آثار روانی، تربیتی نیایش 106
- اعتماد به نفس 107
- امنیت روانی 108
- 4. هنر در نیایش 108
- اختیار انسان در برابر اراده الهی 109
- 5. اعتقاد به اختیار و دو برداشت نادرست از آن 109
- اشاره 109
- نیایش نمادی از دوران طفولیت بشر 110
- 6. معارف نیایش 111
- 7. مطالعه شرح حا ل نیایشگران 112
- 1. زهد 113
- اشاره 113
- ب) عوامل عملی 113
- 2. پرهیز از حرام خوری 114
- 3. تواضع 115
- 4. تقوا، ورع 116
- 5. حضور در مجالس نیایش 117
- 6. برقراری رابطه عاطفی 117
- اشاره 118
- 3. درکِ لذّت در عبادت 118
- آسیب شناسی منطق لّذت در مورد نماز 121
- نماز، لّذت برتر 122
- اشاره 123
- 4. درک زیبایی های نماز 123
- زیبایی شناسی نماز 125
- نماز، کلید ملاقات 126
- اذان، ترنّم رویش 127
- رو به خانه دوست 127
- نیّت از آغاز تا پایان 128
- نخستین تکبیر 128
- محراب 128
- سر تسلیم فرود آوردن 129
- سخن دل 129
- خواستی عاجزانه، نیازی دلنشین 131
- تجدیدباورها 132
- دعای سلامت 132
- اسرار نماز و زیباشناسی نماز 133
- اشاره 138
- 5. پیش نیازهای عبادت 138
- الف) پیش نیازهای شناختی 140
- ب) پیش نیازهای رفتاری 143
- 6. شناخت نسبت به نماز 147
- اشاره 147
- سه رکن اصلی عبادت 148
- علل رفتاری انس با نماز 150
- اشاره 150
- 1. تکرار و تداوم عبادت 150
- 3. نماز اولِ وقت 153
- 4. الگوهای رفتاری _ شخصیتی 155
- 5. خاطراتِ نماز 157
- اشاره 158
- دلایل اجتماعی انس با نماز 158
- 1. امام جماعت 158
- 2. مسجد 159
- 3. نماز جماعت 163
- 4. تجربه های مثبت نمازگزاران 165
- بخش سوم:مراحل و تفاوت ها 168
- اشاره 168
- مراحل نمازگزاری تا انس با نماز 168
- اشاره 168
- الف) انس اجمالی 170
- 1. توجه به معنای الفاظ در قرائت 171
- اشاره 171
- ب) انس تفصیلی 171
- درک حقیقت عبادت با برهان عقلی 172
- 2. تصحیح صورت افعال نماز 172
- اشاره 172
- 3. درک حقیقت عبادت 172
- درک حقیقت عبادت با ادراک قلبی 173
- عوامل انس 174
- ویژگی های انس 174
- تفاوت های نمازگزاری و انس با نماز 174
- آثار فردی 176
- بخش چهارم:آثار انس با نماز 176
- الف) آثار اخلاقی 176
- اشاره 176
- اشاره 176
- اشاره 176
- 1. تکامل و خودسازی 177
- 2. اخلاص 178
- 3. تواضع 179
- 4. صبر 180
- اشاره 182
- ب) آثار تربیتی 182
- 1. ثبات شخصیت 183
- 2. نظم و انضباط 184
- 3. احساس قدرت و عزّت 184
- تواضع 185
- 4. ادبِ برخاسته از نماز 185
- خوش زبانی 185
- اشاره 185
- نظافت 186
- 5. تمرکز ذهن 186
- رعایت آداب خاص 186
- متانت و وقار 186
- ج) آثار بهداشتی نماز 187
- اشاره 189
- آثار اجتماعی 189
- اشاره 189
- الف) مسایل اجتماعی نماز در سطح خُرد 189
- تعامل اجتماعی برآمده از نماز 190
- ب) مسایل اجتماعی نماز در سطح کلان 191
- نماز به عنوان نظام 191
- اشاره 191
- تنظیم سیاسی 192
- تعمیم ساختاری 192
- تنظیم اجتماعی 193
- آثار اقتصادی 194
- تفاهم نمادین 194
- اشاره 197
- آثار سیاسی 197
- نماز عامل تحکیم وحدت سیاسی 198
- اشاره 200
- اشاره 200
- آثار خانوادگی 200
- الف) نقش عمومی نماز در خانواده 200
- فضای معنوی 200
- محبّت 201
- باروری شخصیت 201
- اشاره 202
- 1. تغییر بینش زوج های جوان نسبت به زندگی 202
- ب) نقش نماز در زندگی زوج های جوان 202
- 2. حفظ کیان خانواده 203
- 3. زوج های جوان و تجربه محدود زندگی 204
- 4. نماز، مهار کننده هیجان جوانی 205
- 5. نماز و نیازهای واقعی زوج جوان 206
- 7. تربیت فرزندان 211
- 6. تأثیر بلندمدّت دوران آغازین زندگی 211
- آثار تحصیلی 213
- نتیجه 214
- کتاب نامه 216
بخش اول:کلیّات
اشاره
بخش اول:کلیّات
قبل از این که در مورد اهمیت نماز و انس با آن بحث کنیم، ابتدا به اجمال در مورد مفهوم کلی عبادت سخن می گوییم و سپس به نماز چونان کامل ترین و مهم ترین عبادت می پردازیم که در تمام ادیان الهی وسیله ای برای عبادت و تقرب به خدا تلقی می شده است.
عبادت هدف آفرینش
عبادت هدف آفرینش
آیا تا به حال فکر کرده اید که آفرینش جهان با این همه عظمت برای چیست و چرا خداوند انسان را در جهان با گستره بی حد و مرزش آفرید؟ شاید پاسخ این پرسش، نقش غیرقابل پیش بینی را در زندگی ما داشته باشد و سبب تحوّل عظیمی در بینش ها و ارزش های زندگی ما شود.
خداوند آسمان ها و زمین را خلق کرد و آن ها را در اختیار انسان قرار داد تا او را عبادت کند، آن چنان که در قرآن می فرماید: «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون» (الذاریات: 56) البته صورت های گوناگون عبادت که در فقه بیان شده است، در زمان، مکان یا آداب خاص منحصر نمی شود، بلکه همه کارهایی را که برای رضایت خداوند انجام می دهیم، عبادت تلقی می شود، گرچه مانند کسب و کار، پی جویی علم، ازدواج یا خدمت به مردم برای رفع نیازهای فردی یا اجتماعی باشد. آنچه یک امر را