مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 12

1- مجلسی، بحاراأنوار، ج 74 ، ص 128

2- شیخ حر عامی، وسائل الشیعه، ج 4، ص 161

3- ابراهیم: 37

4- شیخ کلینی، اصول کافی، ج 3، ص 264

5- فِیماَ أَوْصَی بِهِ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع)عِنْدَ وَفَاتِهِ "الصَلاهالصَلاَهَ الصَلاَه" )نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط . المسائل ، ج 3، ص 30)

"ابوبصیر" می گوید: خدمت "ام حمیده" رسیدم تا درگذشت حضرت صادق(ع)را تسلیت بگویم. او شروع به گریه کردن. من نیز از گریه او اشکم جاری شد. گفت: اگر هنگام درگذشت حضرت صادق(ع)می بودی، چیز عجیبی مشاهده میکردی. حضرت صادق(ع)چشم باز کرد و فرمود: "هر کس با من خویشاوندی دارد، بگویید بیاید". همه را جمع کردیم. نگاهی به آنها نموده، فرمود: "به شفاعت ما نخواهد رسید کسی که نماز خود را سبک شمارد".(1)

این سیره در پیامبران(ع) نیز جاری بوده. نمونه آن حضرت اسماعیل است که خداوند او را تأکیدکننده دائم بر نماز معرفی می کند؛ "وَاذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِسْماعِیلَ إِنَّهُ کانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ کانَ رَسُولاً نَبِیًّا*وَ کانَ یَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاهِ وَالزَّکاهِ وَ کانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِیًّا"؛(2) و در این کتاب یاد کن از اسماعیل صادق الوعد که فرستاده ای پیامبر بود و همواره خاندان خود را به نماز و زکات امر می کرد و پیوسته نزد پروردگارش مورد رضایت بود. در این آیه کلمه »یَأْمُرُ» به صورت مضارع آمده و مضارع دلالت بر تکرار و دوام دارد.

ب) معیار و شاخص بودن نماز

اشاره

در آیات و روایات فراوانی، نماز شاخص و معیار شناسایی ایمان معرفی شده است. این روایات در سه محور پیشرو بیان شده است.

1. شاخص ایمان

"وَ هذا کِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ مُصَدِّقُ الَّذی بَیْنَ یَدَیْهِ وَ لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُری وَ مَنْ حَوْلَها وَ الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَ هُمْ عَلی صَلاتِهِمْ یُحافِظُون"؛(3) و این مبارک کتابی است که نازل کرده ایم، تصدیق کننده آنچه (از کتب آسمانی) که پیش از آن آمده است، (تا مردم را به پاداش های الهی مژده دهی) و اهل مکّه و کسانی را که اطراف آن هستند هشدار دهی و(البتّه) آنان که به آخرت ایمان دارند به