مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 141

1- طباطبائی، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، ج 20 ، ص 388 -389

2- راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ذیل ماده سبح

3- شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 480.

نماز می فرمایند: «اینکه در دو رکعت اول نماز، قرائت مقرر گشته و در دو رکعت آخر تسبیحات، برای فرقی است که میان آنچه خداوند از جانب خویش واجب ساخته و آنچه رسولش بر بندگان واجب کرده است».(1)

چهار. رکوع

سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ وَ بِحَمْدِهِ

سبحان: از ریشه «سَبَحَ» در مورد خداوند به معنای تنزیه یا منزه بودن است. همانگونه که امام صادق؟ع؟میفرمایند: « «سبحان الله»، همان تنزیه خداست.(2) منزه بودن خداوند از ضعف و محدودیت».

ربی: رب از ریشه «رَبَبَ» به معنای مالکیتی است که تمام امور مملوک را تدبیر می کند و در جهت رشد او کوشش دارد. این معنا در آیه 49 و 50 سوره طه نقل شده است، آن هنگام که فرعون از موسی(ع)سؤال می کند: «فَمَنْ رَبُّکُما یا مُوسی»؛ ربّ خودتان را برای من تعریف کن. او جواب می دهد: «رَبُّنَا الَّذی أَعْطی کُلَّ شَیْ ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدی»؛ ربّ ما کسی است که همه چیز را خلق و هدایت میکند (یعنی مسیر چگونه بودنش را روشن می کند).

همچنین در آیه 54 سوره اعراف، دو خصوصیت برای خدا بیان میکند: اول اینکه خالق همه چیز است؛ دوم اینکه، همه امور به امر او می چرخند.(3)