مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 151

1- أنما المؤمنون الّذین إذا ذکر اللّه وجلت قلوبهم و إذا تلیت علیهم آیاته زادتهم إیمانا"؛ مؤمنان، تنهاکسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان می گردد؛ و هنگامی که آیات او بر آنها .) خوانده می شود، ایمانشان فزونتر می گردد (انفال: 2)

البته همانگونه که نمازگزاردن، تأثیرات مثبت اعتقادی را به همراه دارد، ترک نماز نیز مقدمات تزلزل تارک در اعتقادات و به کفرگرایی او را فراهم میسازد(1) و در نتیجه، سبب دوری از خداوند و اولیای او میشود.(2)

ب) آثار عقلی و علمی

اشاره

ساحت عقلی، ناظر به تواناییهای کلی انسان در عرصه شناخت است؛ اما بُعد علمی، به یک معنا، ناظر به دانش های مصطلح، اعم از علوم تجربی (مانند فیزیک، شیمی، ریاضی، پزشکی، مهندسی و نجوم) و انسانی (مانند الهیات، فلسفه، تاریخ، زبان، روانشناسی، علوم تربیتی، جامعه شناسی و حقوق) است.

عقل و علم مساوی نیستند؛ اما با هم پیوند دارند. رشد علمی میتواند زیر مجموعه رشد عقلی به معنای عام کلمه قرار گیرد. بدین روی، به دلیل پیوند میان این دو، آثار هر دو را با هم بیان می کنیم.

آیا اقامه نماز با رشد و شکوفایی ساحت شناختی و معرفتی آدمی رابطه ای دارد؟ پاسخ، مثبت است؛ چرا که نماز می تواند مستقیم یا غیرمستقیم در رشد عقلی فرد و جامعه و نیز بهبود وضعیت علمی آنها، به یکی از طرق زیر مؤثر باشد:

1. نماز سبب پیوند عقل و قلب

مصداقی که رشد عقلانی در الگوی رایج جهانی به دنبال آن است، تنها با تربیت افکار هماهنگ است؛ ولی آنچه قرآن کریم در پی آن است، توسعه توان عقل و پیوند زدن آن با قلب الهی است. این هدف، با صرف تربیت فکری محقق