مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 160

1- "إِذَا قَامَ الرَجُلُ فِی الصَلاَهِ أَقْبَلَ إِبْلِیسُ یَنْظُرُ إِلَیْهِ حَسَداً لِماَ یَرَی مِنْ رَحْمَهِ اللَهِ الَتِی تَغْشَاهُ شرَ أْلامُورِمُحْدَثَاتُهَا خَیْرُ الاْمُورِ مَا کَانَ لِلَهِ جَلَ وَ عَزَ رِضًا مَنْ عَبَدَ الدُنْیَا وَ آثَرَهَا عَلیَ الْا خِرَهِ اسْتَوْخَمَ الْعَاقِبَهَ لَوْیَعْلَمُ الْمُصَلِی مَا یَغْشَاهُ مِنْ رَحْمَهِ اللَهِ مَا انْفَتَلَ وَ اَ سَرهُ أَنْ یَرْفَعَ رَأْسَهُ مِنَ السَجْدَهِ"؛ هرگاه کسی به نماز می ایستد، ابلیس در برابرش ظاهر می شود و از اینکه نمازگزار را غریق رحمت الهی می بیند حسدمی ورزد... اگر نمازگزار می دانست که چه اندازه رحمت خدا او را در بر گرفته است، دست از نمازم یکشید و خوش نداشت که سر از سجده بردارد (ابن شعبه حرانی ، تحف العقول عن آل الرسول؟،.) ص 122

2- "إِمَا یُریدُ الشَیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَهَ وَ الْبَغْضاءَ فِی الْخَمْرِ وَ الْمَیْسرِ وَ یَصُدَکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَهِ وَعَنِ الصَلاهِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ"؛ شیطان می خواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند، و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد. آیا با این همه زیان و فساد، و با این نهی اکیداخودداری خواهید کرد؟! مائده: 91

3- قال امیرالمومنین(ع): "قَدْ حَفَتْ بِهِمُ الْمَلاَئِکَهُ وَ تَنَزَلَتْ عَلَیْهِمُ السَکِینَهُ * وَ فُتِحَتْ لَهُمْ أَبْوَابُ السَماَءِ وَ أُعِدَتْ لَهُمْ مَقَاعِدُ الْکَرَامَاتِ فِی مَقْعَدٍ اطَلَعَ اللَهُ عَلَیْهِمْ فِیهِ فَرَضِیَ سَعْیَهُمْ وَ حَمِدَ مَقَامَهُمْ یَتَنَسَمُونَ بِدُعَائِهِ رَوْحَ التَجَاوُز"؛ فرشتگان آنان را در میان گرفته، و آرامش بر آنها می بارند، درهای آسان به رویشان گشوده، و مقام ارزشمندی برای آنان آماده کرده اند، مقامی که خداوند با نظر رحمت به آن می نگرد، و از تلاش آنها خشنود، و منزلت آنها را می ستاید، دست به دعا برداشته، و آمرزش الهی.) می طلبند. )سید رضی، نهج الباغه، ص 343

است. پیامبر اسلام می فرمایند: "خداوند به سه گروه وعده داد، بدون حساب وارد بهشت شوند، و هر یک از این گروهها (روز قیامت) می توانند هشتاد هزار نفر [تعداد زیادی] را شفاعت کنند. آنها عبارتند از: مؤذن، امام جماعت و کسی که وضو بگیرد، سپس داخل مسجد شود و نماز را به جماعت بهجا آورد».(1)

بنابراین، انسان با نماز نه تنها خود را از عذاب الهی و کیفرهای اخروی میرهاند، که به مقام عالی شفاعت رسیده و می تواند دیگران را نیز با شفاعت خود نجات بخشد و راه ورود به بهشت را برای شفاعت شدگان هموار سازد.

سه. آثار عاطفی - روانی

اشاره

در این بخش، از تأثیر نماز در صفات و حالات راسخ و غیرراسخ رذیله یا حسنه مانند محبت و عشق، کینه و نفرت، خشم و غضب، بیم و امید، یأس و اضطراب، شادی و نشاط، غم و مانند آن، سخن به میان می آید.

تربیت عاطفی نماز، به ارتباط انسان با منبع عاطفه و رحمت لایزال الهی بر میگردد. هنگامی که نمازگزار متوجه نماز میشود، خدای مهربان به او نظر لطف فرموده، او را مورد رحمت و مغفرت بیکران خود قرار میدهد. پیامبر گرامی اسلام(ص) میفرمایند: "انسان با ایمان هرگاه به نماز می ایستد، رحمت پروردگار عالم تا عرش او را احاطه نموده، فرشتهای بر او گماشته میشود که ندا میکند: فرزند آدم! اگر می دانستی در نماز چه نصیب تو می شود و با چه کسی سخن می گویی، هرگز از آن باز نمی ایستادی».(2)

از آثار عاطفی این توجه ویژه خداوند به نمازگزار، مواردی را بر می شماریم.