مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 173

1- فَأَقیمُوا الصَلاهَ إِنَ الصَلاهَ کانَتْ عَلیَ الْمُؤْمِنینَ کِتاباً مَوْقُوتا" (نساء: 103)

2- در سوره جمعه، آیه 9، خداوند به مؤمنین دستور داده است که هنگام ماز جمعه، از داد و ستد وخرید و فروش و کارهای دنیوی دست کشند و به ذکر خداوند روی آورند."یا أَیُهَا الَذینَ آمَنُوا إِذا نُودِیَ لِلصَاهِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَهِ فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللَهِ وَ ذَرُوا الْبَیْعَ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ"؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، چون برای نماز جمعه ندا در داده شد، به سوی ذکر خدا بشتابید، و داد و ستد راواگذارید. اگر بدانید این برای شا بهتر است

رفتن به نمازهای جمعه و عید(1) و پوشیدن لباسهای نو و دید بازدید در روزهای ذکر شده،(2) بر این مهم دلالت دارد که در جامعه دینی، امور زندگی، بهداشت و نظافت، دید و بازدید و سایر برنامه ها، با دستورات شرعی و امور عبادی هماهنگ است.

اسلامی که بر هماهنگی و نظم صفوف نماز تأکید دارد،(3) به نظم و محوریت نماز در زندگی اهمیت فراوانی قائل است. اما جامعه فاصله فراوانی را تا تحقق نظم خواسته شده از مسلمانان دارد. چه زیبا بود اگر برنامه های زندگی بهجای اینکه با فیلمها و سریالهای تلویزیونی و یا عادت واره های روزمره تنظیم شود، با نماز هماهنگ میگردید و نماز از وقت فضیلت خود به تأخیر نیافتد. چه نیکوست که به اقتضای رعایت اوقات نماز، صبح هنگام، با انجام فریضه صبح، برنامه خواب به پایان برسد و امور و کارهای مربوط به منزل و بیرون از منزل شروع شود. سپس با فرا رسیدن نماز ظهر و عصر، برنامههای کاری تعطیل و صرف ناهار و استراحت نیمروزی انجام شود.

وانگهی، شیفت دوم کاری شروع و هنگام نماز مغرب و عشا خاتمه یابد و بعد از خواندن نماز عشا، برنامه ها به پایان رود و زمان خواب قرار داده شود. دامنه زمانی نمازهای یومیه، این امکان را به برنامه ریزان اجتماعی میدهد که در صورت همسوسازی برنامه ها با نماز، نه تنها اختلالی در بازدهی فرایند کاری ایجاد نشود؛ بلکه در کنار برکات فراوان آن به علت هماهنگی با طبیعت انسان، بهره وری نیز افزایش پیدا کند.

ب) بهبود روابط خویشاوندی

در دین اسلام از نماز برای تنظیم و بهبودی روابط خانوادگی و خویشاوندی نیز