مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 182

1- طباطبائی، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، ص 100

2- "الَذینَ یَذْکُرُونَ اللَهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَعَلی جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَرُونَ فی خَلْقِ السَماواتِ وَ الاَرْضِ رَبَنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النَارِ" (سوره آ ل عمران: آیه 191

علاوه بر اذکار نماز، صرف برگزاری نماز در مناسبتهای مختلف نیز در راستای تحکیم جهان بینی الهی صورت میگیرد. نماز آیات که یکی از نمازهای واجب است، ناظر به همین بُعد نماز است. خداوند، نماز آیات را تشریع نمود که ذهن انسانها را از تعلیل مادی به تحلیل ماورای طبیعی هدایت کند. نماز آیات بهرغم کارکرد عاطفی و روانشناختی، همچون آرام سازی و احساس امنیتی، به این مسأله معطوف است که خدایی مشرف بر همه رخدادها و حوادث، وجود دارد.

در روایت ذکر شده است که فلسفه نماز جماعت این است که اخلاص، توحید، اسلام و عبادت الهی آشکار شود و جلوه بیرونی پیدا کند.(1)

بنابراین، نماز آیین مذهبی و عمل مناسکی است که در شکل گیری باورهای مذهبی و یقین معرفتی و همچنین در یک نگاه کلی، تحکیم نظام معنایی دینی و توحیدی، نقش بسزایی دارد.

ب) فرهنگ پذیری

در ادبیات جامعه شناختی "جامعه پذیری" بدین معناست که فرد را صرفاً با هنجارهای اجتماعی سازگار کند؛ اما "فرهنگ پذیری" فرایندی است که فرد را عمیقاً و از جهات فراوان با فرهنگ جامعه هماهنگ می کند.(2) این اصل جامعه شناختی حکم می کند که برای تحکیم هنجارها و ارزشهای اجتماعی و فرهنگی، تنها به همرنگی افراد و هنجارها نباید اکتفا کرد؛ بلکه علاوه بر آن لازم است ارزشها و هنجارها را از درون قبول کنند.

از ارزشهای والای فرهنگ اسلامی، فرهنگ حیا و حجاب است. اسلام مکانیسم هایی را برای درونی سازی و به تعبیر بهتر، فرهنگ پذیری حجاب در نظر گرفته است. یکی از تأثیرگذارترین و دسترس پذیرترین و نیز کم هزینه ترین راهبردهای تقویت، تثبیت و تحکیم فرهنگ حجاب در جامعه اسلامی، نماز است.