مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 185

1- "قَالَ فَلِمَ جُعِلَتِ الْجَماَعَهُ قِیلَ أِنْ لایَکُونَ الاخْلاَصُ وَ التَوْحِیدُ وَ الْسْلاَمُ وَ الْعِبَادَهُ لِلَهِ لا ]إِلا[ ظَاهِراًمَکْشُوفاً مَشْهُوداً أِنَ فِی إِظْهَارِهِ حُجَهً عَلیَ أَهْلِ الشرَقِ وَ الْغَرْبِ لِلَهِ عَزَ وَ جَلَ وَحْدَهُ وَ لِیَکُونَ الْمُنَافِقُ وَ الْمُسْتَخِفُ مُؤَدِیاً لمِاَ أَقَرَ بِهِ بِظَاهِرِ الْسْلاَمِ وَ الْمُرَاقَبَهِ" شیخ صدوق، علل الشرائع،، ج 1، ص 262

مسائلی که در آنها مطرح می شود، بیشتر جنبه سیاسی پیدا میکند. مقام معظم رهبری می فرمایند:

نماز جمعه، نماز اجتماع است، نماز روشنگری و آگاه سازی آحاد مردم است، نماز اخبار از آفاق عالم به مؤمنان و آحاد مردم است. [بایستی] هم به جنبه معنوی و تربیت و تهذیب نفوس و آدمسازی و گسترش روحیه تقوا در جامعه توجه شود، و هم به جنبه سیاسی.(1)

نماز جماعت و جمعه می تواند سبب شکلگیری انجمنهای اجتماعی و سیاسی شود و گروهی را به وجود آورد که در عرصه های سیاسی، فعالیت وسیع داشته باشند. طبعاً، گروههای سیاسی مسجدمحور، در معادلات سیاسی و بین المللی اثرگذار خواهند بود.

در تاریخ اسلام شواهدی وجود دارد که تأثیر نماز جماعت در معادلات سیاسی را تأیید کند. بارزترین نمونه آن، اولین نماز جماعت باشکوه مسلمانان بعد از فتح مکه در مسجدالحرام است که به نقل تاریخ، هیمنه مسلمانان در نماز جماعت، ابوسفیان و همراهانش را به تمکین واداشت. ابوسفیان وقتی دید که پیامبر(ص) در جلو ایستاده و مسلمین پشت سر او به نماز ایستاده اند. با تکبیر او، همه تکبیر می گویند و با رکوع و سجودش، همه با او هماهنگ عمل می کنند؛ مجذوب آن همه عظمت و شکوه گردید. ابوسفیان نمی توانست آن همه ابهت و احترام را نادیده بگیرد؛ لذا همین امر باعث شد که او، راهی جز تسلیم و همرنگی با مسلمانان نبیند(2)

ج) تعمیق بصیرت سیاسی

امام صادق؟ع؟در اهمیت بصیرت فرموده اند: