مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 189

1- ا حمد صاد قی ارد ستا نی، جلوه ه ای نماز در قرآن و حدیث، ص 326

2- امام رضا(ع): "ان قَالَ فَلِمَ جُعِلَتِ الْجَماَعَهُ قِیلَ أِنْ... مَعَ مَا فِیهِ مِنَ الْمُسَاعَدَهِ عَلیَ الْبرِ وَ التَقْوی"شیخ صدوق، عیون ألاخبار الرضا ؟، ج 2، ص 109

است که حاصل آن استثمار می شود.(1)

این کشمکش دائمی میان کارگر و کارفرما وجود دارد و هرکدام بنا بر علایق سودجویانهای خود، به فکر سود بیشتر و اندوختهای زیادتر و متضرر ساختن طرف دیگر است. در این شرایط، با تقویت خداباوری، برجسته ساختن حقوق دیگران و التزام عملی به ارزشهای معنوی نماز می تواند به بهبود رابطه کارگر و کارفرما بیانجامد. اگر آنها به قوانین شرعی، اخلاقی و حقوقی ملتزم باشند و خود را در پیشگاه خدا متعهد بدانند، سعی می کنند با اولویت رضایت خداوند بر منافع مادی خود، از هر دو جهت، توافق ارزشی ایجاد شود و در نتیجه، بهبود کاری حاصل شود.

ج) نزول برکات الهی

پیشرفت اقتصادی یک جامعه در گرو فراهم شدن منابع اولیه در طبیعت است. معادن فلزات و چاههای نفت و نزول باران، همگی مصادیق فضل و رحمت الهی هستند که در جامعه شکل میگیرند. البته هر کدام از اینها یک اسباب مادی دارند که باعث ایجادشان می شود، اما تدبیر این اسباب بر عهده خدای متعال است؛ لذا جامعهای که در جهت کسب رضای او حرکت کند، میتواند از برکات بیشتری بهره مند شود. در روایات ذکر شده است: نماز، سبب جذب روزی و ادای دیون می گردد.(2) نماز به رزق و روزی انسان برکت میآورد.(3) امام باقر؟ع؟می فرمایند: «ذکر خداوند بعد از طلوع فجر، در رزق و روزی تأثیرگذارتر است تا روی زمین به دنبال روزی دویدن».(4)

یکی از جلوه های تأثیر نماز در رزق و روزی، نماز باران است. نماز باران یکی