- پیشگفتار 1
- اشاره 5
- الف)صلاه 6
- یک. تعریف مفاهیم و اصطلاحات 6
- اشاره 6
- ج) اقامه 7
- ب) نماز 7
- دو. اهمیت و ضرورت پرداختن به موضوع نماز 8
- اشاره 8
- اشاره 9
- 1. نماز؛ رکن دین 9
- 2. تکرار معنادار واژه »صلاه» در قرآن و روایات 9
- 3. اقامه نماز، اولین فعالیت فرهنگی صالحان 10
- 4. محوریت نماز در سیره و سفارش انبیا ؟(ع)و اهل بیت (ع) 11
- 1. شاخص ایمان 12
- اشاره 12
- ب) معیار و شاخص بودن نماز 12
- 2. اولین نشانه مؤمنان 13
- ب) تأکید خاص به نماز در بین دیگر عبادات 13
- 3. شاخص قبولی اعمال 13
- پرسشنامه 15
- الف) نماز ما با غفلت همراه است 16
- یک. نماز برای ما کار مهمی نیست 16
- دو. نمازهای ما ناقص است 16
- اشاره 16
- اشاره 16
- اشاره 16
- آسیب شناسی نماز 16
- یک. چه کنیم نماز برای ما مهم باشد؟ 17
- اشاره 17
- راه درمان این آسیبها 17
- الف) توجه به اینکه نماز، همسخن شدن با پروردگار 17
- ب) نماز ما بازدارنده از گناه نیست 17
- ب) توجه به آثار و ثواب نماز 18
- د. آشنایی با پیامدهای سبک شمردن نماز 18
- ج) شناخت جایگاه نماز 18
- ه) توجه به عنایات ویژه خداوند 21
- و) توجه به حالات پیغمبر(ص) و ائمه(ع)و اهتمام ایشان به نماز 22
- اشاره 25
- ز) تقویت اعتقاد به قیامت 25
- الف) فراگیری احکام نماز 25
- دو. چه کنیم نمازی کامل بخوانیم 25
- ب) رعایت آداب ظاهری و باطنی نماز 26
- ج) توجه به معانی و اسرار نماز 26
- د) اقامه نماز در اول وقت 27
- ه) اقامه نماز به جماعت 29
- و) اهتمام به تعقیبات 30
- تسیبح حضرت زهرا 31
- ز) اهتمام به نوافل 32
- پرسشنامه 33
- الف) آداب مقدمات نماز 34
- 1. خواندن دعاهای مخصوص هنگام وضو 34
- 1. وضو 34
- اشاره 34
- اشاره 34
- 7. خواندن سوره قدر در حال وضو. 36
- 4. استنشاق 36
- 3. مضمضه کردن 36
- 8. خواندن آیه الکرسی بعد از وضو. 36
- 2. مسواک زدن 36
- 2. لباس نمازگزار 37
- ب) آداب مقارنات نماز 38
- 3. مکان نمازگزار 38
- اشاره 38
- 1. آداب تکبیرهالاحرام 40
- 2. برخی از آداب قیام و قرائت 41
- 4. آداب سجود 42
- 3. آداب رکوع 42
- 7. آداب قنوت 44
- 6. آداب سلام نماز 44
- اشاره 45
- الف) اخلاص و نیت قربت 45
- اشاره 45
- دو. آداب باطنی نماز 45
- مراتب اخلاص 46
- ب) تفهّم نماز 47
- اشاره 49
- ج) تعظیم مقام پروردگار در نماز 49
- خشوع اولیای خدا در نماز 50
- د) حضور قلب در نماز 50
- پرسشنامه 51
- یک. اهمیّت حضورقلب در نماز 52
- اشاره 52
- دو. تأثیرعبادت همراه با حضور قلب 53
- سه. مقدمات به دست آوردن حضور قلب 55
- اشاره 55
- چهار. عوامل مؤثر در تحصیل حضور قلب 55
- الف) بزرگ شمردن امر خدا و رعایت حریم آن 55
- ب) ترس ازعظمت و بزرگی خدا 57
- ه) شرمساری از تقصیرها و گناهان در برابر خداوند 60
- پنج. راههای تحصیل حضور قلب 60
- اشاره 62
- شش. موانع حضور قلب در نماز 62
- اشاره 62
- الف) عوامل خارجی 62
- ب) عوامل داخلی 63
- راه درمان 63
- اشاره 63
- راه نجات از حبّ دنیا 65
- داروی هرزه گردی خیال 66
- آیا نمازِ بدون حضور قلب، باطل است؟ 68
- نکته اساسی در حضور قلب 69
- انواع حضور قلب و کاملترین نوع آن 69
- ج) پرهیز از حرکتهای اضافی 70
- اشاره 71
- ه) توجه نکردن به اطراف 71
- د) پرهیز از نماز در حالت کسالت 71
- چند تذکر 72
- پرسشنامه 73
- مقدمه 74
- اشاره 74
- اشاره 75
- الف) مداومت بر نماز 75
- اشاره 75
- یک. در ارتباط با خدای متعال 75
- مداومت امام خمینی(ره) بر نماز شب 76
- اشاره 77
- ب) محافظت بر نماز 77
- نتیجه پایداری بر نماز 78
- ج) کسب روزی حلال و دوری از حرام خواری 79
- اشاره 79
- دو. در ارتباط با خلق خدا 79
- اشاره 79
- الف) امدادگرِ محرومان 79
- نکته 80
- اشاره 81
- ب) عفیف در غرائز 81
- نمونه ای از انفاق امام صادق(ع) 81
- پناه جویی از شهوت، به پیامبر رحمت(ص) 82
- ج) امانتدار 83
- اشاره 83
- امانتداری بر سه نوع عهد 84
- د) استوار در شهادت 86
- و) رعایت حق همسر 87
- اشاره 87
- ز) دوری از غیبت 87
- اثر غیبت در عبادت 88
- ح) خیرخواهی و ارتباط با برادر دینی 89
- اشاره 90
- سه. در ارتباط با عالم غیب 90
- الف) یقین به قیامت 90
- اشاره 90
- ب) هراس از عذاب الهی 93
- پرسشنامه 95
- اشاره 96
- سر در لغت و اصطلاح 97
- مقدمه 97
- اشاره 97
- منابع شناخت اسرار 98
- راه رسیدن به اسرار نماز 98
- سیر تکمیل نمازهای واجب 99
- بیان اسرار نماز 101
- اشاره 101
- الف) طهارت باطنی انسان 101
- اشاره 101
- یک. سر الصلاه 101
- ب) به فعلیت رسیدن انسان 102
- دو. اسرار الصلاه 103
- اشاره 103
- الف) اسرار مقدمات نماز 103
- ب) اسرار مقارنات نماز 110
- اشاره 118
- قیام بعد از دو سجده 119
- تأویل دو سجده 119
- پرسشنامه 122
- مقدمه 123
- یک. الله اکبر 123
- دو. أعوذ بالله من الشیطان الرجیم 125
- ویژگیها 126
- سه. قرائت 126
- الف) سوره حمد 126
- چرا سوره حمد؟ 127
- بِسْمِ اللَّهِ 128
- الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ 129
- الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ 130
- تفاوت حمد با مدح و شکر 130
- رَبِّ الْعَالَمِین 131
- الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ 132
- إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِین 133
- یک سؤال 134
- اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیم 135
- حقیقت صراط مستقیم 135
- صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ 136
- وَلَا الضَّالِّین 137
- غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ 137
- اشاره 138
- ب) سوره (بعد از حمد) 138
- سوره توحید 139
- ج) تسبیحات اربعه 140
- سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ وَ بِحَمْدِهِ 141
- چهار. رکوع 141
- پنج) سجده 142
- سُبْحانَ رَبِّیَ الأعلَی وَ بِحَمْدِهِ 142
- بحمده 142
- چرا عظیم، چرا اعلی؟ 142
- شش. قنوت 143
- هفت. تشهد 144
- هشت. سلام 145
- پرسشنامه 146
- اشاره 147
- چند نکته مهم 147
- مقدمه: آثار نماز و تربیت انسان 147
- بررسی آثار فردی نماز 148
- اشاره 148
- الف) آثار اعتقادی 149
- یک. آثار شناختی 149
- اشاره 149
- ب) آثار عقلی و علمی 151
- اشاره 156
- نماز را با لذت معنوی گره نزنید! 156
- دو. آثار عبادی - معنوی 156
- اشاره 160
- سه. آثار عاطفی - روانی 160
- ب) بالابردن سطح تحمل و رهایی از غم و اندوه 162
- الف) نماز، تمرین ادب عبودیت و مبارزه با نفس 163
- ب) ابهت یافتن خدا در دل 163
- ج) پیشگیری از گناه 164
- د) گناه زدایی 165
- ه) درمان حرص و طمع 166
- ز) درمان کبر و غرور 167
- و) تربیت روحیه حق شناسی 167
- پنج) آثار زیستی - بهداشتی 168
- پرسشنامه 170
- اشاره 171
- مقدمه: نماز به مثابه یک امر اجتماعی 171
- یک. نماز و خانواده 172
- الف) برنامه ریزی و تدبیر منزل 172
- ب) بهبود روابط خویشاوندی 173
- الف) کاهش جرائم و تقویت کنترل اجتماعی 175
- اشاره 175
- اشاره 175
- دو. نماز و جامعه 175
- 1. مکانیسم حیا 176
- 3. مکانیسم معرفت و هدایت بخشی 177
- 2. مکانیسم تعدیل 177
- ب) تألیف قلوب و ایجاد همدلی و برادری 178
- د) تسهیل روابط اجتماعی 179
- ه) توجه به حقوق دیگران 180
- سه. نماز و فرهنگ 181
- اشاره 181
- الف) تثبیت نظام توحیدی 181
- ب) فرهنگ پذیری 182
- ج) تبلیغ جهانی فرهنگ اسلامی 183
- الف)وحدت و همدلی 184
- اشاره 184
- ب) ایجاد اقتدار و تحول در معادلات سیاسی 184
- چهار. نماز و سیاست 184
- ج) تعمیق بصیرت سیاسی 185
- پنج) نماز و اقتصاد 187
- اشاره 187
- الف) فعال سازی روحیه تعاون و همیاری 187
- ب) بهبود رابطه کارگر و کارفرما 188
- ج) نزول برکات الهی 189
- اشاره 190
- نقش فراگیر 190
- د) تحکیم برابری و رفع اختلاف طبقاتی 190
- نماز بخوان تا آدم شوی 191
- پرسشنامه 193
- اشاره 194
- اشاره 195
- منشأ اختلاف 195
- یک. وضو 195
- مقدمه 195
- اشاره 195
- موارد اختلافی در وضو 196
- دلیل اهل سنت 196
- الف: شستن دستها 196
- پاسخهای شیعه 196
- ب: مسح سر 198
- الف: قرآن 199
- ج: مسح یا غَسل پاها 199
- ب: روایات 200
- الف) کیفیت تشریع اذان 201
- اشاره 201
- بررسی موارد اختلافی 201
- دو. اذان و اقامه 201
- ب) تثویب در اذان صبح 202
- ج) حیّ علی خیرالعمل 204
- د) شهادت ثالثه 206
- سه. اوقات نماز 208
- رمزگشایی از علت اصلی 208
- نقد و بررسی جمع بین صلاتین 208
- اشاره 209
- واجبات نماز از نگاه مذاهب اسلامی 209
- حنبلیه 209
- چهار. ارکان و واجبات نماز 209
- حنفیه 209
- مالکیه 210
- شافعیه 210
- الف( حکم بسمله 210
- بررسی برخی موارد اختلافی 210
- ب) دست بسته نماز خواندن 211
- ج) آمین گفتن پس از حمد 213
- پرسش اول 214
- ه) صلوات و سلام پیامبر بر خودشان! 216
- پرسش دوم 216
- پرسشنامه 218
- مقدمه 219
- اشاره 219
- الف) نماز حضرت ابراهیم(ع) 220
- یک. نماز پیامبران الهی(ع) 220
- ب) نماز اسماعیل(ع)و اسحاق(ع)و یعقوب (ع) 220
- ج) نماز حضرت شعیب(ع) 221
- د) نماز حضرت موسی(ع) 221
- ه) نماز حضرت داود(ع) 222
- و) نماز حضرت سلیمان(ع) 224
- ز) نماز حضرت زکریا(ع) 224
- ح) نماز حضرت عیسی(ع) 226
- دو. یهودیت 227
- اشاره 227
- الف) نماز در یهودیت 228
- 1. وجوب نماز 228
- 2. مقدمات نماز 229
- 3. نمازهای روزانه 231
- سه. مسیحیت 232
- اشاره 232
- ٢. فرقه های مسیحی 233
- ١. حواریون یا رسولان مسیح 233
- ٤. شعائر و عبادات 235
- ٣. کتاب مقدس مسیحیان 235
- ٥. نماز حضرت عیسی(ع) 236
- ٦. جدایی از یهودیان 237
- ٧. نمازهای روزانه مسیحیان 237
- اشاره 238
- چهار. آیین زردشت 238
- ١. زندگی و رسالت زردشت 239
- ٢. نماز در آیین زردشت 240
- ٤. نماز روزانه 241
- ٣. آمادگی برای نماز 241
- پرسشنامه 243
- اشاره 244
- یک. آیین هندو 244
- فصل سوم: نماز در ادیان غیر الهی 244
- اشاره 244
- مقدمه 244
- ١. اعتقادات اصلی 245
- 2. عبادت در آیین هندو 246
- ٣. نماز در آیین هندو 247
- دو. آیین بودا 249
- اشاره 249
- عبادت بوداییها 251
- کتب مقدس بودایی 251
- عبادات روزانه 252
- پرسشنامه 254
- بخش چهارم: دعوت به نماز 255
- اشاره 255
- مقدمه 256
- به گیتی نیست آرامش، از این رو 257
- اشاره 260
- الف) اصول هدایت و دعوت دیگران به نماز 260
- فصل اول: اصول و شیوه های هدایت و دعوت دیگران به نماز 260
- یک. شروع از خود 260
- اشاره 260
- چهار. اصل تدریج 261
- سه. اصل جامعیت 261
- دو. اصل زمینه سازی 261
- پنج) اصل اعتدال 262
- شش. اصل تداوم و استقامت 263
- هفت. اصل کرامت 263
- اشاره 264
- یک. اعطای بینش و پاسخ به شبهات 264
- ب) روشهای عام در هدایت و دعوت دیگران به نماز 264
- اشاره 264
- نمونهای از شبهات 265
- دو. انداز و تبیشیر 267
- سه. تشویق و تنبیه 268
- اشاره 268
- الف) اشارهای به انواع تشویق و تنبیه 269
- ب) شرایط تشویق و تنبیه 269
- ج) تناسب با عمل 270
- ح) شیوه های تنبیه 270
- چهار. معرفی الگوهای اهل نماز 272
- اشاره 272
- الف) ویژگیهای روانشناختی دوره کودکی اول (کمتر از 7سال) 273
- ج( روش ها و نکته های دعوت به نماز بر اساس سن مخاطب 273
- یک. دوره کودکی اول 273
- اشاره 273
- ب) روشهای ویژه دوره کودکی اول: فراهم آوردن زمینه مساعد 274
- دو. دوره کودکی دوم 276
- الف) ویژگیهای روانشناختی دوره کودکی دوم (7 تا 12سال) 276
- سه. دوره دوره نوجوانی 279
- ب) روشهای ویژه دوره کودکی دوم: آموزش و درونی کردن 279
- الف) ویژگیهای روانشناختی دوره نوجوانی (12 تا 18سال) 279
- ب) روشهای ویژه دوره نوجوانی 280
- اشاره 280
- اهداف تحکیم و تعمیق بنیانهای اعتقادی 281
- اشاره 281
- دوم. تدوین برنامه مطالعاتی 282
- روش اول. تشکیل جلسات بحث و گفتگو 282
- ترغیب و ترهیب، انذار و تبشیر، تشویق و تنبیه 282
- اشاره 283
- نکات مهم 284
- پرسشنامه 285
- الف) بینشی 286
- فصل دوم: بررسی علل ترک نماز و راههای درمان آن 286
- عوامل ترک نماز 286
- اشاره 286
- یک. عوامل درونی ترک نماز 286
- اشاره 286
- اشاره 286
- مقدمه 286
- عوامل ضعف ایمان به خدا 287
- اشاره 287
- درمان ضعف ایمان به خدا 288
- اشاره 289
- دوست ناباب 290
- دنیاطلبی 290
- اشتغال افراطی به بهرههای دنیایی 290
- . 290
- عوامل غفلت 290
- شیطان 290
- اشاره 291
- درمان غفلت 291
- الف) جهل به احکام 292
- انواع جهل 292
- اشاره 292
- ج) جهل به عواقب بی نمازی 293
- اشاره 293
- درمان جهل 293
- ب) جهل به اسرار، آثار و اهمیت نماز 293
- ب) گرایشی 294
- اشاره 296
- عوامل ضعف اراده 296
- درمان ضعف اراده 297
- ج) کنشی 299
- 1. کثرت گناه و شهوت رانی 300
- اشاره 300
- اشاره 300
- درمان افراط و تفریط 301
- درمان کثرت گناه و شهو ترانی 301
- اشاره 301
- اشاره 301
- 2. افراط و تفریط 301
- 3. خجالت 301
- ب) دوست نامناسب 302
- درمان خجالت 302
- دو. عوامل بیرونی ترک نماز 302
- الف) اعضای خانواده 302
- ج) شیطان 303
- د) بد عمل کردن برخی دینداران 304
- ه) محیط 305
- 1. محیط خانواده 305
- 2. گروه همساان 305
- اشاره 305
- 4. بازار و خیابان 306
- 3. محیط مدرسه و مربیان 306
- 5. ورزشگا هها 307
- 6. رسانه 307
- 7. حکومت 308
- 8. فعالیت های دشمنان 309
- پرسشنامه 310
- منابع 311
- Judaism, , USA:1985. P.83 317
1- "دَخَلْتُ عَلَی أُمِ حَمِیدَهَ أُعَزِیهَا بِأَبِی عَبْداللَهِ(ع)فَبَکَتْ وَ بَکَیْتُ لِبُکَائِهَا ثُمَ قَالَتْ یَا أَباامُحَمَدٍلَوْ رَأَیْتَ أَبی اعَبْداللَهِ(ع)عِنْدَ الْمَوْتِ لَرَأَیْتَ عَجَباً فَتَحَ عَیْنَیْهِ ثُمَ قَالَ اجْمَعُوا کُلَ مَنْ بَیْنِی وَ بَیْنَهُ قَرَابَهٌ قَالَتْ فَاَتَرَکْنَا أَحَداً إلاَ جَمَعْنَاهُ فَنَظَرَ إِلَیْهِمْ ثُمَ قَالَ إِنَ شَفَاعَتَنَا لا تَنَالُ مُسْتَخِفّاً بِالصَلاَه" (شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 4، ص 27)
6. هیچ به رهای در دعای بندگان شایسته خدا نداشته و مشمول دعای آنان نخواهد بود.
و مصائبی که هنگام مرگ به او می رسد:
1. با حالت خواری و زبونی جان می دهد؛
2. گرسنه می میرد؛
3. تشنه جان میسپارد، به گونه ای که اگر آب تمام رودخانه های دنیا را به او بدهند، سیراب نگشته و تشنگی اش برطرف نخواهد شد.
و مصیبت هایی که در قبرش بدان گرفتار می گردد:
1. خداوند فرشته ای را بر او می گمارد تا او را در قبر نگران و پریشان نموده و از جایش برکند؛
2. خداوند گور را بر او تنگ می گرداند؛
3. قبرش تاریک می شود.
و مصائبی که در روز قیامت، هنگام بیرون آمدن از قبر، بدان مبتلا می شود:
1. خداوند فرشته ای را بر او می گمارد تا در حالی که مردم به او می نگرند، او را به رو بر زمین بکشد؛
2. سخت از او حساب می کشند؛
3. خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده، از بدی ها پاکیزه اش نمی گرداند، و برای او عذاب دردناکی خواهد بود".(1)
ه) توجه به عنایات ویژه خداوند
از دیگر مواردی که اهمیت نماز را برای نمازگزار بیش از پیش جلوه گر می کند، توجه به عنایات ویژه پروردگار به نمازگزار است. حضرت علی(ع)می فرمایند: