مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 45

1- همان، ج 5، ص 362 ، ح 3400

2- سید محمدکاظم طباطبائی یزدی، العروهالوثقی، ج 1، فی القنوت، مسأله 10.

مستحب است در همه نمازها، قنوت را بلند بخواند. (1)

بهتر است پیش از آغاز دعای قنوت و پس از آن، صلوات بفرستد؛ زیرا از رحمت خدا دور است که دعای اول و آخر را قبول کند و درخواست وسط (دیگر حاجت های نمازگزار) را رد نماید.

دو. آداب باطنی نماز

اشاره

برای نماز آداب باطنی و درونی وجود دارد که اگر کسی بخواهد به سرّ و حقیقت درونی نماز برسد، ناچار به رعایت آنهاست. در کتاب های آداب و اسرارالصلاتی که بزرگان نوشته اند، این آداب به تفصیل بیان شده؛ اما با توجه به هدف این کتاب که بیان عمومی معارف نماز است، به بیان گذرای چهار ادب مهم آن می پردازیم و جویندگان تفصیلی این مطالب را به دیگر کتابهای معرفی شده ارجاع می دهیم.

الف) اخلاص و نیت قربت

اشاره

اخلاص، مهمترین ادب، بلکه شرط عبادت است؛ زیرا نماز، خود خانه اخلاص و دوری از کبر است: «الصَّلَاهُ بَیْتُ الْإِخْلَاصِ وَ تَنْزِیهٌ عَنِ الْکِبْر»(2) و بدون آن، نه تنها عبادت باطل است(3)؛ بلکه شرک و دوری از خداوند است. (4)

مراد از اخلاص در نماز، قصد عنوان نماز همچون: نماز ظهر یا نماز عصر می خوانم، نیست؛ بلکه خصوص قصد قربت و نزدیکی به خدا در قلب و جان است که با یقین همراه باشد؛ نه تنها گذراندن بر زبان یا فکر.

نیت، روح عمل است و عمل با آن زنده می شود و می میرد و پیداست که مرده هیچ اثری ندارد. عبادت، با قصد قربت، صحیح میگردد و بدون آن باطل