مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 8

1- راغب اصفهانی، امفردات فی غریب القرآن، ص 293

2- زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج 19 ، ص 609

3- Consice Pahlavi-english dictionary, Mckenzi, namaz

4- احسان بهرامی، فرهنگ واژ ه های اوستا، ص 830

5- namas .1998 ,EEnglish-Sanskrit Dictionary, Oxford University Press

6- بر اساس قاعده "تعرف ااشیاء باضدادها" ، "هر چیزی را به وسیله ضد آن می توان شناخت" برای دستیابی به درکی روشن و شناختی متقن از این مفهوم، به تعریف "قعد" اشاره می شود که مقابل "قوم" است. وقتی شخصی را وادار به انجام کاری می کنند و او از روی بی میلی، سستی و کاهلی به انجام آن کار مشغول می شود، سبب بیگانگی از کار و کم اثر مودن و بر پا نشدن آن می گردد ، در زبان عرب برای چنین شخصی تعبیر " قعد عن اامر" ب هکار م ی رود؛ اما وقتی فردی را برای کاری مأمور می کنند و آن نیز به بهرین شکل آن را انجام می دهد و رونق عمل او باعث گرمی حرفه می شود درباره او در عرب تعبیر "فانٌ اقام اامر" ب هکار م ی رود و این تعبیر یعنی آن شخص کار را پابرجا کرد .) و رونق داده است )طوسی، التبیان، ص214

منسوب به امام عسکری(ع) آمده که مقصود از «اقامه صلاه» اتمام رکوع، سجده و حفظ وقت و حدود آن است و همچنین پرهیز کردن از چیزهایی که آن را فاسد یا ناقص می کند؛ «ویُقیمونَ الصَّلوه، یعنی بإتمام رکوع ها و سجودها و حفظ مواقیتها و حدودها و صیانتها عمّا یفسدها أو ینقصها».

-1

هنگامی که گفته می شود «اقام القوم سَوْقَهم» به آن معناست که مردم بازار خود را برپا کردند و به خرید و فروش پرداخته و آن را تعطیل نکردند.(2) بدین رو مراد از «اقامه نماز» نیز برپایی پیوسته آن و تعطیل نکردن آن در جامعه و در افراد است. بنابراین معنای اصطلاحی ترکیب «اقامه الصلاه» عبارت است از: «حضور دائمی و فعّال نماز و استمرار آثار و برکات آن در زندگی فردی و اجتماعی انسان».

نکته:

به این نکته نیز باید عنایت داشت که نماز را ستون دین خوانده اند؛ «الصَّلَاهُ عَمُودُ الدِّین».(3) و آنچه با ستون تناسب دارد، به پاداشتن است؛ نه خواندن به تنهایی؛ از این رو، تعبیر قرآن کریم درباره انجام نماز، اقامه است و نه قرائت؛ زیرا ستون هر چیزی را اقامه کرده و به پا می دارند، عمود دین چون از سنخ عین خارجی است، به پاداشتنی است؛ نه اینکه صرفاً قرائت کردنی باشد.(4) پس اقامه دین و برپایی تمدن اسلامی بدون برپایی نماز میسّر نیست.

دو. اهمیت و ضرورت پرداختن به موضوع نماز

اشاره

اهمیت نماز را می توان در چند محور پیشرو بیان داشت: