در آمدی بر تاریخ قرآن (معارف) صفحه 96

بنت سعد، كريمه بنت مقداد. همچنين ام سلمه و عائشه مي‌خواندند ولي نمي‌نوشتند.

اهتمام پيامبر صلّي اللّه عليه و اله و سلّم نسبت به تعليم كتابت در ميان مسلمين:

مقريزي در كتاب امتاع الاسماع مي‌نويسد:

«در بين اسراي (جنگ) برخي آشنا به كتابت بودند، در صورتي كه در ميان انصار كسي كه ممتاز به نگارش باشد وجود نداشت. از سوي ديگر برخي از اسراء فاقد مال و ثروت بودند كه به عنوان فديه بپردازند. لذا مقرر شد كه هريك از اسراء در مقابل آموزش كتابت به ده نفر از كودكان آزادي خود را به دست آورد. به اين صورت بود كه زيد بن ثابت در جمع عده‌اي از كودكان انصار نوشتن را فرا گرفت.» «1»

به همين ترتيب عكرمه از ابن عباس نقل مي‌كند كه او گفت:

«گروهي از اسراي جنگ فاقد مال لازم جهت پرداخت فديه بودند. لذا رسول خدا صلّي اللّه عليه و اله و سلّم فديه آنان را آموزش نوشتن به كودكان انصار قرار داد. روزي يكي از كودكان در حالي كه مي‌گريست به نزد پدر خود آمد و چون پدرش از ماجراي گريه او سؤال كرد وي گفت كه معلم من مرا زده است، پدرش در واكنش اين سخن گفت: اين خبيث از ماجراي بدر انتقام‌كشي مي‌كند، به خدا سوگند كه ديگر پيش او نخواهي رفت ...» «2»

در سرگذشت حكم، عبد الله بن سعيد بن عاص اموي در اسد الغابه و الاصابه آمده است كه:

«انه قدم علي النبي صلّي اللّه عليه و اله و سلّم مهاجرا و كان اسمه الحكم فسمّاه النبي صلّي اللّه عليه و اله و سلّم عبد الله و كان يكتب في الجاهلية فأمره النبي صلّي اللّه عليه و اله و سلّم ان يعلّم الكتاب بالمدينة و كان كاتبا محسنا.» «3»

اين حديث نيز تأثير مهاجران را در آموزش كتابت در مدينه نشان مي‌دهد. (1)- القرآن الكريم و روايات المدرستين، 1/ 207 به نقل از امتاع الاسماع مقريزي و مسند احمد

(3)- همان ماخذ، 1/ 207 از اسد الغابة و الاصابه