تفسیر نماز صفحه 95

1- 204) سوره ذاریات، آیه 12.

2- 205) سوره انفطار، آیه 19.

3- 206) سوره شعراء، آیه 88.

4- 207) سوره ممتحنه، آیه 3.

5- 208) سوره حجر، آیه 49 - 50.

را چنین معرفی می کند: «قابِلُ التَّوْبِ شَدیدُ الْعِقابِ»(1) خداوند هم پذیرنده توبه گنهکاران است و هم عقوبت کننده شدید گنهکاران.

به هرحال «الرّحمن الرّحیم» امیددهنده است و «مالِک یَوم الدّین» بیم دهنده، و مسلمان باید میان بیم و امید و خوف و رجاء باشد تا نه دچار غرور گردد و نه مأیوس از رحمت الهی.

56- «اِیَّاک نَعْبُدُ وَ اِیَّاک نَسْتَعینُ»

تفسیر نماز » «اِیَّاک نَعْبُدُ وَ اِیَّاک نَسْتَعینُ»

خدایا تنها ترا می پرستیم و تنها از تو یاری می جوئیم.

«ایّاک نعبد» یعنی فقط بنده تو هستیم نه بنده دیگران. این جمله دو بُعد دارد: یکی اثباتِ بندگی برای او و دیگری نفی بندگی برای غیر او. آری مکتب کامل در کنار ایمان به خدا، کفر به طاغوت دارد و کسانی که به خدا ایمان دارند، امّا سلطه طاغوت ها را پذیرفته اند نیمه مسلمان هستند و شاید نامسلمان! ایمان به خدا منهای کفر به طاغوت، یعنی مسلمان اسیر! برای رهایی از قرارگرفتن در مدار شرک باید به مرکز وحدت

و قدرت پناهنده شد و لذا نمازگزار در نماز تنها خود را نمی بیند که به فکر خود باشد، بلکه گویا به نمایندگی از تمام موحّدان سخن می گوید که: خدایا! من به تنهایی قابل و لایق نیستم تا عبادتی شایسته داشته باشم و لذا در میان جمعِ مسلمین آمده ام و ما همگی تو را عبادت و بندگی می کنیم. نه فقط من که همه ما از تو استمداد می جوئیم. بنابراین نماز باید در اصل به جماعت خوانده شود و نماز فرادی در مرحله

بعدی قرار دارد.