تفسیر نماز صفحه 98

1- 211) سوره اعراف، آیه 43.

نبود ما هدایت نمی یافتیم.

گرچه تنها از او استعانت می جوئیم، امّا استمداد از غیر او اگر با رضایت او باشد اشکال ندارد. چنانکه انسان از استعداد و نیرو و فکر خود کمک می گیرد و این منافاتی با توحید ندارد. خداوند خود به ما دستور می دهد: «تَعاوَنُوا» زیرا زندگی بدون تعاون و یاری امکان ندارد. حضرت علی علیه السلام به کسی که دعا می کرد: خدایا! مرا محتاج مردم نکن، فرمود: این حرف صحیح نیست، بلکه بگو: خدایا! مرا محتاج

افراد بد نکن، زیرا زندگی بدون همکاری و همیاری ممکن نیست.

کسی که صادقانه بگوید: «ایّاک نَعبُد» دیگر روح تکبر و غرور و خودخواهی ندارد و در برابر دستورات الهی خاضع و مطیع است. می داند که چون خداوند بیشترین لطف را بر او کرده، باید بهترین تذلّل را به درگاهش بیاورد. همچون عبد مطلق در برابر مولای مطلق بایستد و خاضعانه بگوید: من بنده ام و تو مولایی. من کسی جز تو را ندارم، امّا تو غیر مرا فراوان داری. تو به عبادتِ من نیاز نداری، بلکه من سراپا محتاج لطف

و کرم تو هستم و باید همواره از تو مدد بجویم.

57- «اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیم»

تفسیر نماز » «اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیم»

خداوندا! ما را به راه مستقیم هدایت فرما.

کاروان هستی در حال حرکت بسوی خداست: «اِلَیْهِ الْمَصیر»(1) و