وهابیت بر سر دو راهی صفحه 143

از آنها کتب ردّیه ای در ردّ سخنان محمّد بن عبدالوهّاب نگاشتند.(1)

به این ترتیب نشان می دهد که اکثر معارضین او کسانی بودند که

از منطقه خود او برخاستند یا از خویشان نزدیک او بودند!

مهمترین اتّهامات پیشوایان وهّابی

ابن فرحان در ذیل بحث سابق، مهم ترین ایراداتی را که علمای معروف اهل سنّت به شیخ گرفتند در چهار چیز خلاصه می کند:

1 تکفیر مسلمین.

2 ادّعای نبوّت. (به زبان حال نه به زبان قال)

3 قائل شدن به تشبیه و جسم بودن خداوند.

4 انکار کرامات اولیاء و بزرگان دین.

سپس می گوید: اتّهام عمده، همان اولی است که هیچ کس نمی تواند آن را انکار کند.

آنگاه از شیخ احمد زینی دحلان، عالم و نویسنده معروف در کتاب «دعوی المناوئین» نقل می کند که او می گوید: «وهّابی ها هیچ کس را موحّد نمی دانند، مگر کسی که از تمام گفته های آنها پیروی کند!».(2)

از عالم مشهور دیگری به نام «زهاوی» نقل می کند که اگر کسی سؤال کند مذهب وهّابیون کدام و نتیجه این مذهب چه چیزی

پاورقی