- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 3
- اشاره 7
- فصل اول: پرتویی در ابتدای راه 7
- ١. پیامد بدعت 9
- ٢. بدعت در لغت 19
- ٣. بدعت در اصطلاح 20
- اشاره 23
- الف) بدعت از دیدگاه قرآن کریم 24
- ب) معنا و آثار بدعت از دیدگاه روایات 29
- اشاره 35
- الف) گمان رسیدن به مقام بالای عبادت خدای تعالی 36
- ب) پیروی از هوا و هوس 41
- ج) تسلیم در برابر غیر قرآن و سنت 42
- ٧. تقسیم بدعت 48
- اشاره 62
- فصل دوم: نقش اهل بیت پیامبر: در مبارزه با بدعتها 62
- ١. جبر و تفویض 63
- اشاره 66
- ٢. رأی و قیاس 66
- اشاره 69
- ٣. تشبیه و تجسیم 69
- ب) یدان (دو دست) 72
- تأویل آیاتی که در ظاهر بر تشبیه و تجسیم دلالت میکنند 72
- الف) وجه (صورت) 72
- د) خشم و خشنودی 75
- ج) استواء (استیلا یافتن یا قرار گرفتن) 75
- اشاره 77
- ب) هشدار به مردم از پیروی این افراد و آشکار کردن دروغهای آنها 78
- الف) ابراز بیزاری و لعن آنان 78
- ج) رد سخنان باطلِ غالیان 82
- اشاره 91
- فصل سوم: چیزی که دلیل دارد بدعت نیست 91
- کارهای منسوب به بدعت 98
- اشاره 98
- ١. جشن گرفتن در میلاد نبوی و مناسبتهای اسلامی 99
- ٢. رفتن به زیارت قبر پیامبر و ائمّه و صالحان 105
- اشاره 105
- الف) استحباب سفر برای زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) 108
- ب) بررسی دلیل قائلین به تحریم سفر به قصد زیارت قبر رسول خدا (ص) 110
- ج) مناقشه در دلیل ابن تیمیه بر تحریم 113
- اشاره 116
- اشاره 116
- ١. نهی از متعه حج 116
- فصل چهارم: نمونههایی از بدعت 116
- الف) نهی از متعه حج از چه زمانی پیدا شد؟ 120
- ب) موضع مسلمانان در برابر این نهی 122
- اشاره 124
- ٢. اقامه نماز تراویح به جماعت 124
- الف) نخستین کسی که فرمان داد تراویح را به جماعت بخوانند 128
- ب) موضع مسلمانان در برابر بدعتِ خواندنِ نماز تراویح به جماعت 130
- اشاره 133
- ٣. نماز ضُحی 133
- اشاره 134
- ب) روایات اهل سنت درباره این مسئله 134
- الف) وقت نماز ضحی 134
- یک - روایات مجمل 134
- دو - روایات ضعیف و جعلی 137
- سه - روایاتی که مشروعیت نماز ضحی را نفی میکند 139
- 4. نمونههای دیگری از بدعت 142
- نتیجه 143
- کتابنامه 145
«شما را درباره [محبت با] اهل بیت خود به یاد خدا میاندازم» و این جمله را سه بار تکرار فرمودند. به نقل از ابن عباس نیز پیامبر اکرم (ص) فرمود:
«وَ أحِبُّونِی بِحُبِّ اللهِ، وَ أحِبُّوا أهْل بَیتِی لِحُبِّی»(1)؛ «مرا به دوستی خدا دوست بدارید و اهل بیت مرا به دوستی من دوست بدارید» .
اگر بخواهیم همه روایات نقل شده از آن حضرت را در اینباره بیاوریم، از دایره این بحث خارج خواهیم شد. اما حاصل آنچه تاکنون بیان کردیم، این است که ابراز محبت و بزرگداشت پیامبر (ص) و اهل بیت او، نه تنها کار ممنوعی نبوده، بلکه کاری خوب و مورد تشویق شرع و بلکه از ضرورتهای دین و لازمه ایمان و محبت به خدای تعالی است.
برخی دانشمندان اهل سنت نیز این مطلب را تأیید کرده و جشن گرفتن در روز میلاد آن حضرت را کاری خوب یا «بدعتی خوب» (بدعت به معنای نوآوری) دانستهاند؛ مانند ابنحجر که میگوید:
جشن میلاد بدعت است و از هیچیک از گذشتگان در سه قرن اول نقل نشده، اما در عین حال مشتمل بر خوبی و بدیهایی است و اگر کسی در انجام آن، به خوبیها پرداخته و از بدیها اجتناب ورزد، بدعتی خوب خواهد بود و الاّ فلا.(2)
«ابوشامه» نیز گفته است:
و از بهترین کارهایی که در زمان ما ابداع شده و همه ساله در روز میلاد آن حضرت انجام میپذیرد، این است که صدقات و خیرات داده شده،
1- سنن ترمذی، تحقیق: احمد محمد شاکر، ص ۶٢٢.
2- المواسم و المراسم، ص ۶٢؛ به نقل از: رسالة المقصد، چاپ شده به همراه النعمة الکبری علی العالَم و التوسل بالنبی و جهلة الوهابیین، ص ١١۴.