- دیباچه 1
- اشاره 3
- مقدمه 3
- اشاره 7
- فصل اول: پرتویی در ابتدای راه 7
- ١. پیامد بدعت 9
- ٢. بدعت در لغت 19
- ٣. بدعت در اصطلاح 20
- اشاره 23
- الف) بدعت از دیدگاه قرآن کریم 24
- ب) معنا و آثار بدعت از دیدگاه روایات 29
- اشاره 35
- الف) گمان رسیدن به مقام بالای عبادت خدای تعالی 36
- ب) پیروی از هوا و هوس 41
- ج) تسلیم در برابر غیر قرآن و سنت 42
- ٧. تقسیم بدعت 48
- اشاره 62
- فصل دوم: نقش اهل بیت پیامبر: در مبارزه با بدعتها 62
- ١. جبر و تفویض 63
- اشاره 66
- ٢. رأی و قیاس 66
- اشاره 69
- ٣. تشبیه و تجسیم 69
- تأویل آیاتی که در ظاهر بر تشبیه و تجسیم دلالت میکنند 72
- ب) یدان (دو دست) 72
- الف) وجه (صورت) 72
- د) خشم و خشنودی 75
- ج) استواء (استیلا یافتن یا قرار گرفتن) 75
- اشاره 77
- ب) هشدار به مردم از پیروی این افراد و آشکار کردن دروغهای آنها 78
- الف) ابراز بیزاری و لعن آنان 78
- ج) رد سخنان باطلِ غالیان 82
- اشاره 91
- فصل سوم: چیزی که دلیل دارد بدعت نیست 91
- اشاره 98
- کارهای منسوب به بدعت 98
- ١. جشن گرفتن در میلاد نبوی و مناسبتهای اسلامی 99
- ٢. رفتن به زیارت قبر پیامبر و ائمّه و صالحان 105
- اشاره 105
- الف) استحباب سفر برای زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) 108
- ب) بررسی دلیل قائلین به تحریم سفر به قصد زیارت قبر رسول خدا (ص) 110
- ج) مناقشه در دلیل ابن تیمیه بر تحریم 113
- فصل چهارم: نمونههایی از بدعت 116
- ١. نهی از متعه حج 116
- اشاره 116
- اشاره 116
- الف) نهی از متعه حج از چه زمانی پیدا شد؟ 120
- ب) موضع مسلمانان در برابر این نهی 122
- اشاره 124
- ٢. اقامه نماز تراویح به جماعت 124
- الف) نخستین کسی که فرمان داد تراویح را به جماعت بخوانند 128
- ب) موضع مسلمانان در برابر بدعتِ خواندنِ نماز تراویح به جماعت 130
- ٣. نماز ضُحی 133
- اشاره 133
- ب) روایات اهل سنت درباره این مسئله 134
- یک - روایات مجمل 134
- الف) وقت نماز ضحی 134
- اشاره 134
- دو - روایات ضعیف و جعلی 137
- سه - روایاتی که مشروعیت نماز ضحی را نفی میکند 139
- 4. نمونههای دیگری از بدعت 142
- نتیجه 143
- کتابنامه 145
آذینبندی و شادی و سرور به عمل میآید که این کارها - علاوه بر اینکه دربردارنده احسان به فقراست - نشانه محبت و تعظیم آن حضرت در دل انجامدهنده این کارها و شکر پروردگاری است که بر او منت نهاده و پیامبری را آفریده که او را بهعنوان رحمت برای جهانیان فرستاده است.(1)
همچنین «سیوطی شافعی» میگوید:
عقیده من این است که جشن گرفتن میلاد پیامبر اکرم (ص) - که عبارت است از جمع شدن مردم و قرائت آیاتی از قرآن و روایت اخبار و احادیثی در مورد ابتدای امر آن حضرت و معجزاتی که در زمان ولادت آن بزرگوار روی داده، آنگاه سفرهای پهن و مردم اطعام شده و میروند، نه بیشتر از این - از نوآوریهای خوبی است که انجامدهنده آن نیز به ثواب و پاداش میرسد؛ زیرا در این کار، بزرگداشت مقام پیامبر اکرم (ص) و ابراز شادمانی و خوشحالی از ولادت شریف آن حضرت نهفته است.(2)
«ابنتیمیه» در اینباره مینویسد:
«مروزی» گوید: از اباعبدالله درباره مردمی پرسیدم که شب به دور هم گرد آمده و قاری به قرائت قرآن پرداخته و تا صبح دعا میخوانند، فرمود: امیدوارم که این کار اشکالی نداشته باشد. . . و ابوالسری حربی گوید: ابوعبدالله گفت: چه چیزی بهتر از این است که مردم جمع شوند، نماز بخوانند و نعمتهای خدا را به یاد بیاورند؛ چنانکه انصار نیز چنین کردند و اضافه کرد: این اشاره به خبری است که احمد روایت کرده و آن حدیث این است: اسماعیل گفت: ایوب از «محمد
1- المواسم و المراسم، ص ۶٣؛ به نقل از: السیرة الحلبیة، ج ١، صص ٨٣ و٨۴.
2- کی لا نمضی بعیدا عن احتیاجات العصر. السیرة بلغة الحبّ و الشعر، سعید حوّی، ص ۴٢.