- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 3
- اشاره 7
- فصل اول: پرتویی در ابتدای راه 7
- ١. پیامد بدعت 9
- ٢. بدعت در لغت 19
- ٣. بدعت در اصطلاح 20
- اشاره 23
- الف) بدعت از دیدگاه قرآن کریم 24
- ب) معنا و آثار بدعت از دیدگاه روایات 29
- اشاره 35
- الف) گمان رسیدن به مقام بالای عبادت خدای تعالی 36
- ب) پیروی از هوا و هوس 41
- ج) تسلیم در برابر غیر قرآن و سنت 42
- ٧. تقسیم بدعت 48
- فصل دوم: نقش اهل بیت پیامبر: در مبارزه با بدعتها 62
- اشاره 62
- ١. جبر و تفویض 63
- اشاره 66
- ٢. رأی و قیاس 66
- اشاره 69
- ٣. تشبیه و تجسیم 69
- الف) وجه (صورت) 72
- تأویل آیاتی که در ظاهر بر تشبیه و تجسیم دلالت میکنند 72
- ب) یدان (دو دست) 72
- ج) استواء (استیلا یافتن یا قرار گرفتن) 75
- د) خشم و خشنودی 75
- اشاره 77
- الف) ابراز بیزاری و لعن آنان 78
- ب) هشدار به مردم از پیروی این افراد و آشکار کردن دروغهای آنها 78
- ج) رد سخنان باطلِ غالیان 82
- اشاره 91
- فصل سوم: چیزی که دلیل دارد بدعت نیست 91
- اشاره 98
- کارهای منسوب به بدعت 98
- ١. جشن گرفتن در میلاد نبوی و مناسبتهای اسلامی 99
- اشاره 105
- ٢. رفتن به زیارت قبر پیامبر و ائمّه و صالحان 105
- الف) استحباب سفر برای زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) 108
- ب) بررسی دلیل قائلین به تحریم سفر به قصد زیارت قبر رسول خدا (ص) 110
- ج) مناقشه در دلیل ابن تیمیه بر تحریم 113
- اشاره 116
- اشاره 116
- فصل چهارم: نمونههایی از بدعت 116
- ١. نهی از متعه حج 116
- الف) نهی از متعه حج از چه زمانی پیدا شد؟ 120
- ب) موضع مسلمانان در برابر این نهی 122
- اشاره 124
- ٢. اقامه نماز تراویح به جماعت 124
- الف) نخستین کسی که فرمان داد تراویح را به جماعت بخوانند 128
- ب) موضع مسلمانان در برابر بدعتِ خواندنِ نماز تراویح به جماعت 130
- اشاره 133
- ٣. نماز ضُحی 133
- ب) روایات اهل سنت درباره این مسئله 134
- اشاره 134
- الف) وقت نماز ضحی 134
- یک - روایات مجمل 134
- دو - روایات ضعیف و جعلی 137
- سه - روایاتی که مشروعیت نماز ضحی را نفی میکند 139
- 4. نمونههای دیگری از بدعت 142
- نتیجه 143
- کتابنامه 145
چون حاجی قبل یا بعد از حج به شهر مدینه مُشرّف شد، اذکاری را که قبلاً آوردیم، بگوید و چون داخل شهر شد، مستحب است که غسل کند که مورد نص امام احمد است و چون به مسجد برسد، با پای راست داخل شود و بگوید:
بِسمِ اللهِ وَ الصَّلاةُ عَلی رَسولِ اللهِ، اَللّهُمَّ اغفِرلی ذُنوبی وَ افتَح لی أبوابَ رَحمَتِکَ . سپس به روضه (بین قبر و منبر) برود و نماز خوانده و هر دعایی که خواست، بخواند. آنگاه نزد قبر رفته، روی خود را به دیوار قبر کرده، آن را لمس نکند و نبوسد و دقیقاً زیر قندیلی که در جهت قبله است با خشوع و آرامش و سر به زیر بایستد تا دقیقاً رو به روی پیامبر اکرم (ص) باشد. البته کمی دورتر تا مانند زمان حیات آن حضرت حریم احترام ایشان محفوظ باشد و عظمت مکانی را که در آن قرار گرفته، در دل خویش بیاورد. آنگاه بگوید:
اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا رَسولَ اللهِ وَ رَحَمةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه، اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا نَبیَّ اللهِ وَ خِیَرَتَهُ مِن خَلقِهِ، السَّلامُ عَلَیکَ یا سَیِِّد المُرسَلینَ وَ خاتَم النَّبیّینَ وَ قائِدَ الغُرِّ المُحَجَّلین. . . . (1)
با وجود این، ابنتیمیه بار سفر بستن برای زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) را کار حرامی میداند و در این فتوا به فهم خاصی از یک روایت تکیه میکند که از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است: «
لاتُشَدُّ الرِّحَالُ إِلاَّ إِلَی ثَلاثَةِ مَسَاجِدَ: مَسْجِدِی هَذَا وَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ الْمَسْجِدِ الأقْصَی» (2)؛ «بار سفر بسته نمیشود، مگر به سوی سه مسجد: این مسجدِ من، مسجد الحرام و مسجد الاقصی» و به سخن دیگر: «
إنَّمَا یسَافَرُ إِلَی ثَلاثَةِ مَسَاجِدَ: مَسْجِدِ الْکَعْبَةِ وَ مَسْجِدِی و
1- الصارم المنکی فی الرّدّ علی السُّبکی، مقدسی، ص ٧.
2- صحیح مسلم، ج ۴، ص ١٢۶؛ سنن ابیداود، ج ١، ص ۴۶٩؛ سنن نسائی، ج ٢، صص ٣٧ و ٣٨ چاپ شده با شرح سیوطی .