بدعت معیارها و پیامدها صفحه 110

زیارت آنان بیرون می‌آیند و چون به مزار آنان می‌رسند باید خود را به حال خواری و شکستگی و نیازمندی و فقر و فاقه و بیچارگی و خضوع انداخته و با این حال ایستاده، قلب و فکر خود را در محضر آنان دیده، با چشم دل و نه با چشم سر به آنها بنگرد؛ چرا که آنان نه پوسیده شده و نه دستخوش تغییر می‌گردند. . . . . (1)

روایت شده است:

هنگامی که عمر بن خطاب با اهل بیت المقدس مصالحه کرد، «کعب‌الاحبار» نزد او آمده، اسلام آورد و عمر از مسلمان شدن او شادمان شد و به او گفت: «آیا می‌توانی با من به مدینه آمده و قبر او را زیارت کنی و از این زیارت بهره‌مند شوی؟» گفت: «آری» . (2)

ب) بررسی دلیل قائلین به تحریم سفر به قصد زیارت قبر رسول خدا (ص)

قائلین به تحریم مسافرت به غیر از مساجد سه‌گانه (مسجد النبی، مکه و بیت المقدس) به صورت خاص به همان روایتی که پیش‌تر آوردیم، تکیه می‌کنند.

اشکال ما در دلالت این حدیث یا احادیث دیگر، محدود کردن مستثنی‌منه(3)است که باید یکی از دو مورد زیر باشد:

1- المدخل، ج ١، ص ٢۵٧.
2- شرح المواهب، زرقانی مالکی مصری، ج ٨، ص ٢٩٩.
3- آنچه در یک حکم کلی باشد و بخشی از آن را به‌وسیله استثنا از آن حکم کلی خارج کنیم، مستثنی‌منه است و آنچه از آن حکم کلی خارج می‌شود، مستثنی نام دارد؛ برای مثال، هنگامی‌که می‌گوییم: «هر حیوانی پاک است به جز سگ و خوک» ، کل حیوانات که در حکم پاک بودن داخل شده‌اند، مستثنی‌منه هستند و سگ و خوک که از این حکم بیرون آورده شده‌اند، مستثنی. در اینجا هم که حرام بودن مسافرت جز برای سه مسجد اثبات شده است، این سه مسجد مستثنی هستند، اما مستثنی‌منه که حکم حرمت مسافرت برای آن اثبات می‌شود، چیست؟ این پرسشی است که در متن به آن پاسخ داده می‌شود. مترجم .