- دیباچه 1
- اشاره 3
- مقدمه 3
- اشاره 7
- فصل اول: پرتویی در ابتدای راه 7
- ١. پیامد بدعت 9
- ٢. بدعت در لغت 19
- ٣. بدعت در اصطلاح 20
- اشاره 23
- الف) بدعت از دیدگاه قرآن کریم 24
- ب) معنا و آثار بدعت از دیدگاه روایات 29
- اشاره 35
- الف) گمان رسیدن به مقام بالای عبادت خدای تعالی 36
- ب) پیروی از هوا و هوس 41
- ج) تسلیم در برابر غیر قرآن و سنت 42
- ٧. تقسیم بدعت 48
- اشاره 62
- فصل دوم: نقش اهل بیت پیامبر: در مبارزه با بدعتها 62
- ١. جبر و تفویض 63
- اشاره 66
- ٢. رأی و قیاس 66
- اشاره 69
- ٣. تشبیه و تجسیم 69
- تأویل آیاتی که در ظاهر بر تشبیه و تجسیم دلالت میکنند 72
- ب) یدان (دو دست) 72
- الف) وجه (صورت) 72
- د) خشم و خشنودی 75
- ج) استواء (استیلا یافتن یا قرار گرفتن) 75
- اشاره 77
- ب) هشدار به مردم از پیروی این افراد و آشکار کردن دروغهای آنها 78
- الف) ابراز بیزاری و لعن آنان 78
- ج) رد سخنان باطلِ غالیان 82
- اشاره 91
- فصل سوم: چیزی که دلیل دارد بدعت نیست 91
- اشاره 98
- کارهای منسوب به بدعت 98
- ١. جشن گرفتن در میلاد نبوی و مناسبتهای اسلامی 99
- اشاره 105
- ٢. رفتن به زیارت قبر پیامبر و ائمّه و صالحان 105
- الف) استحباب سفر برای زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) 108
- ب) بررسی دلیل قائلین به تحریم سفر به قصد زیارت قبر رسول خدا (ص) 110
- ج) مناقشه در دلیل ابن تیمیه بر تحریم 113
- اشاره 116
- فصل چهارم: نمونههایی از بدعت 116
- ١. نهی از متعه حج 116
- اشاره 116
- الف) نهی از متعه حج از چه زمانی پیدا شد؟ 120
- ب) موضع مسلمانان در برابر این نهی 122
- اشاره 124
- ٢. اقامه نماز تراویح به جماعت 124
- الف) نخستین کسی که فرمان داد تراویح را به جماعت بخوانند 128
- ب) موضع مسلمانان در برابر بدعتِ خواندنِ نماز تراویح به جماعت 130
- اشاره 133
- ٣. نماز ضُحی 133
- ب) روایات اهل سنت درباره این مسئله 134
- اشاره 134
- الف) وقت نماز ضحی 134
- یک - روایات مجمل 134
- دو - روایات ضعیف و جعلی 137
- سه - روایاتی که مشروعیت نماز ضحی را نفی میکند 139
- 4. نمونههای دیگری از بدعت 142
- نتیجه 143
- کتابنامه 145
نمیآوردم(1)و اگر اینک قربانی به همراهم نبود، من نیز از احرام بیرون میآمدم»(2)
از «ابیرجاء» نیز نقل شده است:
عمران بن حصین گفت: «آیه متعه در کتاب خدا نازل شده و رسول خدا (ص) ما را به انجام آن فرمان داد و پس از آن، آیه دیگری نازل نشد تا متعه حج را نسخ کند و پیامبر اکرم (ص) نیز تا وقتی که از دنیا رفت، از این کار نهی نفرمود. . .»(3)
الف) نهی از متعه حج از چه زمانی پیدا شد؟
گفتیم در روایات چنین آمده است که وقتی متعه حج تشریع شد و پیامبر اکرم (ص) مردم را به آن فرمان داد، برخی از اصحاب از این امر شگفتزده شدند و از آن حضرت دراینباره سؤال کردند و رسول خدا (ص) بار دیگر بر این امر تأکید کرد. بنابراین، آیه مخصوص به این مسئله است و تا زمان درگذشت پیامبر اکرم (ص) و کامل شدن دین و تمام شدن نعمت نیز نسخ نشده است.
بر این اساس، متعه حج با این فرمان، بخشی از دین شد. اما عمر بن خطاب نخستین کسی بود که افراد را از این کار نهی کرد. اخبار و روایات بسیاری دراینباره آمده است که به برخی از آنها اشاره میکنیم:
ابن عباس میگوید: «از عمر شنیدم که میگفت: به خدا سوگند که من شما را از متعه نهی میکنم، هرچند که در کتاب خدا آمده و
1- مخفی نماند که این سخن پیامبر اکرم ص منافاتی با علم ایشان به حوادث آینده ندارد؛ زیرا این فرمان ناگهانی و به وسیله جبرئیل در همان وقت به ایشان ابلاغ شد؛ ر. ک: منتهیالمطلب، علامه حلی، ج ٢، ص۶۶٠. دیگر اینکه تأسف آن حضرت دلیل بر افضلیت حج تمتع بر انواع دیگر حج است. مترجم
2- سنن ابیداود، ج ١، ص٢٨٣.
3- صحیح مسلم، ج ۴، صص ۴٨ و ۴٩