- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 3
- اشاره 7
- فصل اول: پرتویی در ابتدای راه 7
- ١. پیامد بدعت 9
- ٢. بدعت در لغت 19
- ٣. بدعت در اصطلاح 20
- اشاره 23
- الف) بدعت از دیدگاه قرآن کریم 24
- ب) معنا و آثار بدعت از دیدگاه روایات 29
- اشاره 35
- الف) گمان رسیدن به مقام بالای عبادت خدای تعالی 36
- ب) پیروی از هوا و هوس 41
- ج) تسلیم در برابر غیر قرآن و سنت 42
- ٧. تقسیم بدعت 48
- اشاره 62
- فصل دوم: نقش اهل بیت پیامبر: در مبارزه با بدعتها 62
- ١. جبر و تفویض 63
- اشاره 66
- ٢. رأی و قیاس 66
- اشاره 69
- ٣. تشبیه و تجسیم 69
- الف) وجه (صورت) 72
- تأویل آیاتی که در ظاهر بر تشبیه و تجسیم دلالت میکنند 72
- ب) یدان (دو دست) 72
- ج) استواء (استیلا یافتن یا قرار گرفتن) 75
- د) خشم و خشنودی 75
- اشاره 77
- ب) هشدار به مردم از پیروی این افراد و آشکار کردن دروغهای آنها 78
- الف) ابراز بیزاری و لعن آنان 78
- ج) رد سخنان باطلِ غالیان 82
- اشاره 91
- فصل سوم: چیزی که دلیل دارد بدعت نیست 91
- کارهای منسوب به بدعت 98
- اشاره 98
- ١. جشن گرفتن در میلاد نبوی و مناسبتهای اسلامی 99
- اشاره 105
- ٢. رفتن به زیارت قبر پیامبر و ائمّه و صالحان 105
- الف) استحباب سفر برای زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) 108
- ب) بررسی دلیل قائلین به تحریم سفر به قصد زیارت قبر رسول خدا (ص) 110
- ج) مناقشه در دلیل ابن تیمیه بر تحریم 113
- اشاره 116
- اشاره 116
- ١. نهی از متعه حج 116
- فصل چهارم: نمونههایی از بدعت 116
- الف) نهی از متعه حج از چه زمانی پیدا شد؟ 120
- ب) موضع مسلمانان در برابر این نهی 122
- ٢. اقامه نماز تراویح به جماعت 124
- اشاره 124
- الف) نخستین کسی که فرمان داد تراویح را به جماعت بخوانند 128
- ب) موضع مسلمانان در برابر بدعتِ خواندنِ نماز تراویح به جماعت 130
- اشاره 133
- ٣. نماز ضُحی 133
- یک - روایات مجمل 134
- ب) روایات اهل سنت درباره این مسئله 134
- الف) وقت نماز ضحی 134
- اشاره 134
- دو - روایات ضعیف و جعلی 137
- سه - روایاتی که مشروعیت نماز ضحی را نفی میکند 139
- 4. نمونههای دیگری از بدعت 142
- نتیجه 143
- کتابنامه 145
بر سَرِ آن نیستم که بیشتر از این به بیان روایاتی بپردازیم که تأکید کننده این نکته است که عمر بن خطاب تنها کسی بود که از متعه حج نهی کرد و اعلام کرد که انجام دهنده آن را مُجازات خواهد کرد.
درحالیکه متعه حج، به اقرار و اعتراف خود او، بخشی از شریعت و سنتی از سنتهای رسول اکرم (ص) بود و او (عمر) شخصاً به همراه رسول خدا (ص) این کار را انجام داده بود و بعد از انجام دادن آن، انجامدهنده آن را به عقوبت تهدید کرده بود.
ب) موضع مسلمانان در برابر این نهی
مسلمانان در برابر این نهی صریح موضع گرفتند که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم.
مالک از محمد بن عبدالله نقل کرده که او از سعد بن ابیوقّاص و ضحاک بن قیس در سالی که معاویة بن ابیسفیان حج انجام میداد، شنید که این دو (سعد و ضحاک) درباره حج تمتع صحبت میکردند و ضحاک بن قیس گفت: «حج تمتع انجام نمیدهد، مگر کسی که به امر [دین] خدای تعالی نادان باشد» ! سعد گفت: «ای برادرزاده، بد حرفی زدی» ! ضحاک گفت: «همانا عمر بن خطاب از این کار نهی کرده است» . سعد گفت: «رسول خدا نیز به انجام این کار مبادرت کرده و ما نیز به همراه ایشان چنین کردیم»(1)
با دقت در این سخن ضحاک که گفت: «حج تمتع انجام نمیدهد، مگر کسی که به امر [دین] خدای تعالی نادان باشد» ، میتوان به آثار سوء بدعت پی برد؛ زیرا حج تمتع از دستورهای صریح خداوند در قرآن
1- موطّأ مالک، ج ١، ص ٢٣٣؛ سنن ترمذی، ج٢، ص١۶١.