- دیباچه 1
- اشاره 3
- مقدمه 3
- اشاره 7
- فصل اول: پرتویی در ابتدای راه 7
- ١. پیامد بدعت 9
- ٢. بدعت در لغت 19
- ٣. بدعت در اصطلاح 20
- اشاره 23
- الف) بدعت از دیدگاه قرآن کریم 24
- ب) معنا و آثار بدعت از دیدگاه روایات 29
- اشاره 35
- الف) گمان رسیدن به مقام بالای عبادت خدای تعالی 36
- ب) پیروی از هوا و هوس 41
- ج) تسلیم در برابر غیر قرآن و سنت 42
- ٧. تقسیم بدعت 48
- فصل دوم: نقش اهل بیت پیامبر: در مبارزه با بدعتها 62
- اشاره 62
- ١. جبر و تفویض 63
- اشاره 66
- ٢. رأی و قیاس 66
- ٣. تشبیه و تجسیم 69
- اشاره 69
- ب) یدان (دو دست) 72
- الف) وجه (صورت) 72
- تأویل آیاتی که در ظاهر بر تشبیه و تجسیم دلالت میکنند 72
- د) خشم و خشنودی 75
- ج) استواء (استیلا یافتن یا قرار گرفتن) 75
- اشاره 77
- ب) هشدار به مردم از پیروی این افراد و آشکار کردن دروغهای آنها 78
- الف) ابراز بیزاری و لعن آنان 78
- ج) رد سخنان باطلِ غالیان 82
- اشاره 91
- فصل سوم: چیزی که دلیل دارد بدعت نیست 91
- کارهای منسوب به بدعت 98
- اشاره 98
- ١. جشن گرفتن در میلاد نبوی و مناسبتهای اسلامی 99
- ٢. رفتن به زیارت قبر پیامبر و ائمّه و صالحان 105
- اشاره 105
- الف) استحباب سفر برای زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) 108
- ب) بررسی دلیل قائلین به تحریم سفر به قصد زیارت قبر رسول خدا (ص) 110
- ج) مناقشه در دلیل ابن تیمیه بر تحریم 113
- اشاره 116
- فصل چهارم: نمونههایی از بدعت 116
- اشاره 116
- ١. نهی از متعه حج 116
- الف) نهی از متعه حج از چه زمانی پیدا شد؟ 120
- ب) موضع مسلمانان در برابر این نهی 122
- اشاره 124
- ٢. اقامه نماز تراویح به جماعت 124
- الف) نخستین کسی که فرمان داد تراویح را به جماعت بخوانند 128
- ب) موضع مسلمانان در برابر بدعتِ خواندنِ نماز تراویح به جماعت 130
- اشاره 133
- ٣. نماز ضُحی 133
- یک - روایات مجمل 134
- الف) وقت نماز ضحی 134
- اشاره 134
- ب) روایات اهل سنت درباره این مسئله 134
- دو - روایات ضعیف و جعلی 137
- سه - روایاتی که مشروعیت نماز ضحی را نفی میکند 139
- 4. نمونههای دیگری از بدعت 142
- نتیجه 143
- کتابنامه 145
کریم است که در میان سنتهای رسول خدا (ص) از شهرت بسیاری برخوردار است، اما نزد ضحاک - به سبب نهی عمر از این کار - مخالفت با امر خدا جلوه کرده است! این، از بدترین آثار سوء بدعت در دین است که شریعت را به بدعت و بدعت را به شریعت مبدل میسازد.
ترمذی مینویسد:
سالم بن عبدالله از مردی از اهل شام شنید که از عبدالله بن عمر درباره حج تمتع پرسید و او در پاسخ گفت: «حلال است» . مرد شامی گفت: «همانا که پدرت از آن نهی کرده است» ! عبدالله بن عمر گفت: «اگر پدرم از آن نهی کرده، رسول خدا (ص) به آن عمل کرده [است]. آیا من باید از امر پدرم اطاعت کنم یا از فرمان رسول خدا (ص) ؟» مرد گفت: «از فرمان رسول خدا (ص)» . عبدالله گفت: «همانا که رسول خدا (ص) این کار را انجام داده است» (1)
ابن عباس در پاسخ کسی که با او درباره حج تمتع به ابوبکر و عمر استدلال کرده بود، گفت: «نزدیک است سنگی از آسمان بر شما فرود آید! من میگویم رسول خدا (ص) فرمود و شما میگویید: ابوبکر و عمر چنین گفتند» !(2)
از حسن روایت شده است:
عمر خواست از متعه حج نهی کند که «اُبَی بن کعب» به او گفت: «این کار در اختیار تو نیست؛ به یقین که ما به همراه پیامبر اکرم (ص) حج تمتع انجام دادیم و آن حضرت ما را از آن نهی نفرمود» . پس از این سخن، عمر از نهی کردن منصرف شد! (3)
1- سنن ترمذی، ج٢، ص١۶١.
2- زاد المعاد، ابن قیم الجوزیة، ج ١، ص٢١۵.
3- مجمع الزّوائد، ج٣، ص٢۴۶.