بدعت معیارها و پیامدها صفحه 130

ابن عبدالبر در شرح حال عمر می‌گوید: «او کسی است که ماه روزه را با نماز اشفاع [تراویح] نورانی کرد» . (1)

«ابوالولید محمد بن شحنه» در بیان جریان وفات عمر در ضمن حوادث سال ٢٣ هجری می‌نویسد: «وی اولین کسی است که مردم را برای خواندن نماز تراویح پشت سر یک امام جماعت جمع کرد» (2)

و سرانجام، سخن خودِ عمر که چون مردم را در حال نماز خواندن پشت سر یک امام دید، چنان‌که در روایت عبدالرحمان بن قاری آمده است، گفت: «این، چه بدعت خوبی است» ، دلیل این مطلب است که این بدعت را عمر نهاده است و این کار جزو سنت‌هایی که در زمان پیامبر اکرم (ص) و در زمان ابوبکر به آن عمل می‌شده، نبوده است!

ب) موضع مسلمانان در برابر بدعتِ خواندنِ نماز تراویح به جماعت

در اینجا بر آن نیستیم همه موضع‌گیری‌های کامل صحابه طبقه اول و دیگر شخصیت‌های اسلام را درباره فرمان عمر برای اقامه نماز تراویح، به جماعت، بیاوریم، بلکه کوشیده‌ایم به اختصار به این مواضع بپردازیم تا خواننده بتواند تصویر شفافی از نوع موضع‌گیری‌ها در برابر این کار در قرن‌های اولیه ترسیم کند.

از «ابواُمامه باهلی» نقل است که گفت: «اقامه نماز در ماه رمضان را از خودتان درآوردید؛ این عمل بر شما واجب نشده و تنها روزه گرفتن بر شما واجب شده است»(3)

1- الاستیعاب، ج ٣، ص ١١۴۵.
2- روضة المناظر، سید عبدالحسین شرف‌الدین موسوی، ص ٢۵٠؛ النص و الاجتهاد.
3- الاعتصام، ج ١، ص٢٩١.