بدعت معیارها و پیامدها صفحه 139

سه - روایاتی که مشروعیت نماز ضحی را نفی می‌کند

دسته دیگری از روایات هستند که بر خلاف روایات پیشین که نماز ضحی را یک عبادت مشروع می‌دانستند، مشروعیت این نماز را نفی می‌کنند و به لحاظ سند و دلالت نیز قوی هستند. به تصریح ابن قیم الجوزیه، شماری از دانشمندان اهل سنت نیز این روایات را بر روایات طرف مقابل ترجیح داده‌اند؛ ابن قیم می‌گوید: «و دسته دومی هم هستند که احادیث تَرک نماز ضحی را پذیرفته‌اند و این دسته روایات را به لحاظ صحت سند و عملِ اصحاب به مضمون آنها بر سایر روایات ترجیح داده‌اند.(1)روایاتی چون:

بخاری با سند خود از «مورّق» نقل کرده که گفت: «به ابن عُمَر گفتم: آیا نماز ضحی را می‌خوانی؟» گفت: نه. گفتم: «آیا عمر آن را می‌خواند؟» گفت: نه. «گفتم: ابوبکر چطور؟» گفت: نه. گفتم: «پیامبر اکرم (ص) چه؟» گفت: «گمان نمی‌کنم»(2)

در روایتی دیگر، بخاری با سند خود از عایشه نقل کرده که گفت:

«ندیدم که پیامبر اکرم (ص) نماز ضحی بخواند، اما من می‌خوانم!»(3)

«ابوالحسن علی بن بطّال» می‌گوید: «گروهی از گذشتگان حدیث عایشه را پذیرفته و نماز ضحی را روایت نکرده‌اند و دسته‌ای گفته‌اند این نماز بدعت است!»(4)

اما سخن عایشه که: «من نماز ضحی می‌خوانم» ، پس از اینکه گفت: «ندیدم رسول خدا نماز ضحی بخواند» ، نمی‌تواند به‌عنوان دلیل شرعی

1- زادالمعاد، ج ١، ص٢۶۶.
2- صحیح بخاری، ج ٢، ص٧٣.
3- همان؛ مسند احمد، ج ۶، ص٢٠٩.
4- زادالمعاد، ج ١، ص٢۶۴.