بدعت معیارها و پیامدها صفحه 24

الف) بدعت از دیدگاه قرآن کریم

یک - ( اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً مِنْ دُونِ اللهِ وَ الْمَسِیحَ ابْنَ مَرْیَمَ) ؛ «اینان (مسیحیان) دانشمندان و راهبان خود و مسیح پسر مریم را به جای خدا به الوهیت گرفتند» . (توبه: ٣١)

از آنچه طبری و دیگران [در تفسیر این آیه] آورده‌اند، برمی‌آید که آنان در مسئله تشریع مشرک بودند. از ضحاک نیز روایت شده است که آنان، احبار و راهبان را که همان قُرّاء(1)و دانشمندانشان بودند، به جای خدا به الوهیت گرفتند؛ یعنی به پیروی از فرمان آنان مرتکب نافرمانی و معصیت خداوند می‌شدند و در نتیجه، حلال خدا را به حکم احبار و راهبانِ خود حرام و حرام خدا را به حکم آنان حلال می‌شمردند.(2)

«ثعلبی» با سلسله سندِ خود از «عدی بن حاتم طایی» روایت کرده است که روزی نزد پیامبر اکرم (ص) رفت و آن حضرت این آیه از سوره توبه را قرائت می‌فرمود: ( اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً مِنْ دُونِ اللهِ) هنگامی که قرائت ایشان به پایان رسید، عدی عرض کرد: «ما آنان (احبار و رُهبان) را نمی‌پرستیم» .(3)فرمود: «

أَ لَیْسَ یُحَرِّمُونَ مَا أَحَلَّ اللهُ فَتُحَرِّمُونَهُ وَ یُحِلُّونَ مَا حَرَّمَ اللهُ فَتَسْتَحِلُّونَهُ » ؛ «آیا آنان حلال خدا را حرام نکرده و شما در این امر از آنان پیروی نمی‌کنید؟» عرض کرد: «آری» . فرمود: «همین عبادت است»(4)

«ابوبصیر» نقل می‌کند:

از حضرت امام صادق (ع) درباره سخن خدای متعال که می‌فرماید:

1- قُرّاء جمع قاری است؛ یعنی خوانندگان و منظور از قرّاء کسانی هستند که در خواندن و تفسیر کتاب آسمانی دین خود تبحر داشته باشند. مترجم
2- ر. ک: جامع البیان فی تفسیر القرآن، طبری، ج ١٠، ص ٨٠.
3- عدی در آن وقت مسیحی بود. مترجم
4- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، طبرسی، در تفسیر آیه شریفه.