بدعت معیارها و پیامدها صفحه 72

حضرت امام جواد و امام هادی (ع) فرمودند:

مَنْ قَالَ بِالْجِسْمِ فَلاتُعْطُوهُ مِنَ الزَّکَاةِ وَ لاَتُصَلُّوا وَرَاءَهُ. ١

هرکس به جسمانیت خدا معتقد شد، نه به او زکات بپردازید و نه پشت سرش نماز بخوانید.

تأویل آیاتی که در ظاهر بر تشبیه و تجسیم دلالت می‌کنند

الف) وجه (صورت)

از «ابوحمزه» نقل است: به ابوجعفر امام محمد باقر (ع) عرض کردم: مقصود از سخن خدای تعالی که می‌فرماید: ( کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ إِلاَّ وَجْهَهُ) ؛ «جز وجهِ خدا همه چیز نابود خواهد شد» . (قصص ٨٨) چیست؟ فرمود:

فَیَهْلِکُ کُلُّ شَیْءٍ وَ یَبْقَی الْوَجْهُ! إِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ أَعْظَمُ مِنْ أَنْ‌یُوصَفَ بِالْوَجْهِ وَ لَکِنَّ مَعْنَاهُ کُلُّ شَیْءٍ هَالِکٌ إِلاَّ دِینَهُ وَ الْوَجْهُ الَّذِی یُؤْتَی مِنْه.(1)

آیا همه چیز نابود شده و تنها وجه باقی می‌ماند! همانا خداوند عزوجل بزرگ‌تر از آن است که وجه (صورت) [و به طور کلی اندام مادی] برایش قائل شویم، بلکه معنای وجه در این آیه این است که همه چیز نابود می‌شود، مگر دین خدا و آن وجهی (جهتی)(2)که دین از آن سرچشمه می‌گیرد.

ب) یدان (دو دست)

از «محمد بن مسلم» نقل است: از حضرت ابوجعفر، امام محمدباقر (ع) درباره معنای این سخن خدا پرسیدم که می‌فرماید:

یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ