شیعه شناسی و پاسخ به شبهات جلد 2 صفحه 315

ورود در جهنّم ـ در مدّتی محدود ـ همه برای آن است که انسان پاک شده و به جوهر اصلی خود بازگردد، و شفاعت نیز در همین راستاست.

اثر شفاعت

درباره نتیجه و اثر شفاعت دو نظر وجود دارد 1 ـ شفاعت بمعنای از بین رفتن گناهان و عقاب است. 2 ـ شفاعت یعنی زیادی ثواب و ترفیع درجات. بیشتر مسلمانان معتقد به قول اوّل اند. ولی معتزله قول دوّم را پذیرفته اند و حقّ با قول اول است، به چند دلیل:

1 ـ اصل اعتقاد به شفاعت، در بین یهود و بت پرستان قبل از اسلام رایج بوده است و اسلام، بعد از آن که خرافات آن را پیراست، در جامعه اسلامی مطرح ساخت. و کسانی که از دیدگاه های یهود و بت پرستانِ قبل از اسلام، در امر شفاعت اطلاع دارند، می دانند شفاعتی را که آنان برای انبیاء و پدرانشان معتقد بودند، در سقوط گناهان و غفران آنها بوده است. و تنها اشکال مهم شان آن بود که حقّ شفاعت را بدون هیچ شرطی برای آنان قائل بودند، ولی اسلام با پذیرش اصل اعتقاد به شفاعت آن را مشروط به اذن خداوند نمود، آن جا که می فرماید: " مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ " (1) ؛ «کیست که نزد خدا شفاعت کند مگر به اذن او». " وَلاَ یَشْفَعُونَ إِلاَّ لِمَنْ ارْتَضَی " (2) «و شفاعت نمی کنند شفاعت کنندگان مگر در حق کسی که مورد رضایت پروردگار است».

2 ـ روایات شیعه و اهل سنت دلالت بر عمومیت شفاعت دارد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)فرمود: «ادّخرت شفاعتی لأهل الکبائر من امّتی» (3) ؛ شفاعتم را برای صاحبان گناهان کبیره امتم، ذخیره کرده ام.

3 ـ برخی از آیات تصریح می کند که خداوند حتّی بدون توبه، از گناهان عفو می کند، که این با شفاعت به معنای اسقاط گناهان سازگاری دارد. خداوند متعال

1- بقره 2 آیه 255.

2- انبیاء 21 آیه 28.

3- سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1441.