شیعه شناسی و پاسخ به شبهات جلد 2 صفحه 429

معاویة بن میسره می گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: آیا هنگام زوال خورشید انسان می تواند نماز ظهر و عصر را انجام دهد؟ حضرت فرمود: آری، ولی من دوست ندارم که این جمع در هر روز باشد. (1) .

جواز جمع بین دو نماز

اگرچه علمای امامیه تصریح به استحباب تفریق نموده اند، ولی جمع بین دو نماز را نیز در یک وقت جایز می دانند:

1 ـ شیخ طوسی (رحمه الله) می فرماید: «جمع بین دو نمازِ ظهر و عصر، مغرب و عشا در سفر و وطن و در هر حالی جایز است.» (2) .

2 ـ علامه حلی (رحمه الله) می فرماید: «نزد ما امامیه جایز است که بدون هیچ عذری از سفر یا باران یا خوف یا مرض و مانند آن، انسان بین دو نمازش جمع نماید.»(3) .

3 ـ شهید اول (رحمه الله) می فرماید: «اختلافی بین فقها در جواز جمع بین ظهر و عصر، در سفر و وطن، برای مختار و غیرمختار وجود ندارد.» (4) .

4 ـ سید شرف الدین (رحمه الله) می فرماید: «اختلافی بین اهل قبله از مذاهب اسلامی در مورد جواز جمع بین ظهر و عصر هنگام وقت عصر در عرفات ـ که به آن جمع تقدیم می گویند ـ و جواز جمع بین مغرب و عشا در وقت عشا در مزدلفه ـ که به آن جمع تأخیر می گویند ـ وجود ندارد. این دو جمع، از مستحبات و سنت های نبوی است، ولی اختلاف در جواز جمع بین دو نماز در غیر این دو مورد است، به این معنا که آیا جمع بین دوفریضه در وقت یکی از آن دو جایز است یا نه؟ اگرچه اهل بیت (علیهم السلام) تفریق را افضل دانسته اند، ولی بر جواز جمع نیز تأکید داشته اند.» (5) .

1- وسائل الشیعه، باب 4 از ابواب مواقیت الصلاة، ح15.

2- الخلاف، ج1، ص589.

3- تذکرة الفقهاء، ج2، ص365 ـ 374.

4- ذکری الشیعه، ج2، ص331 ـ 332.

5- مسائل خلافیة، ص7 ـ 17.