شیعه شناسی و پاسخ به شبهات جلد 2 صفحه 438

2 ـ متعه طلاق: مقصود از آن، هدیه ای است که بعد از طلاق به زن می رسد؛ از پیراهن زیر یا رو یا روی انداز؛ قرآن کریم به آن اشاره کرده و می فرماید: " لا جُناحَ عَلَیْکُمْ إِنْ طَلَّقْتُمُ النِّساءَ ما لَمْ تَمَسُّوهُنَّ أَوْ تَفْرِضُوا لَهُنَّ فَرِیضَةً وَمَتِّعُوهُنَّ عَلَی الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَعَلَی الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ مَتاعاً بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَی الْمُحْسِنِینَ " (1) ؛ «باکی نیست بر شما اگر طلاق دهید زنانی را که با آنان مباشرت نکرده اید و مهری مقرّر نداشته اید، ولی آنها را به طور پسندیده به نوعی بهره مند سازید، توانگر به اندازه " توان " و تنگدست به اندازه " وسع " خود. " این کاری است " شایسته نیکوکاران».

3 ـ متعه زنان: که به آن ازدواج موقّت نیز می گویند. خداوند متعال در قرآن می فرماید: " فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً... " (2) ؛ «پس چنانچه از آنها بهره مند شوید آن مهر معین را ـ که مزد آنهاست ـ به آنان بپردازید».

اقسام حج

حجّ بر سه نوع است: تمتع، افراد و قران. توضیح این سه قسم بنابر نظر امامیه بدین شرح است:

الف) حجّ تمتع: عبار است از احرام مکلّف از میقات به عمره تمتع؛ آن گاه داخل مکه شده هفت شوط طواف دور خانه خدا به جامی آورد، سپس در مقام ابراهیم دو رکعت نماز طواف می گزارد و بین صفا و مروه هفت شوط سعی می کند، در آخر نیز مویش را کوتاه می کند و با این عمل تمام اموری که بر او حرام بوده حلال می گردد؛ تا این که احرام دیگری در همان سال برای حجّ می بندد، سپس روز نهم به عرفات می رود و در آن جا تا غروب وقوف می کند و بقیه اعمال را نیز انجام داده و از احرام دوّم نیز خارج می گردد. (3) .

سید شرف الدین می گوید: «علت این که این حجّ را «تمتع» می نامند، این است که در این حجّ متعه است. متعه به معنای لذت است. چون در مدت فاصل بین دو احرام «عمره و

1- بقره 2 آیه 236.

2- نساء 4 آیه 24.

3- تحریر الاحکام، ج 1، ص 557.