شیعه شناسی و پاسخ به شبهات جلد 2 صفحه 554

-1

فتح باب اجتهاد نزد متفکران اهل سنت

بعد از فاش شدن به مفاسد و زیان های بسته شدن باب اجتهاد، برخی از متفکّران اهل سنت شدیداً باآن به مخالفت پرداخته اند، اینک به اسامی برخی از آنان اشاره می کنیم:1 ـ قاضی باقلانی می گوید:«اگر کسی می خواهد تقلید کند تنها از زنده تقلید کند و زیرا تقلید از مرده جایز نیست.» .2 ـ شیخ عبد الوهّاب شعرانی می گوید:«از پیشینیان خبری به ما نرسیده کسی را به تعبّد به مذهبی معیّن امر کرده باشند، اگر بر فرض چنین امری شده، قطعاً اشتباه بوده است.» .3 ـ ابن قیّم جوزیه:«واجب، تنها چیزی است که خدا و رسول به آن امر کرده باشند و می دانیم که آنان کسی را به پیروی از مذهبی خاص امر نکرده اند بهترین عصر که همان عصر سلف صالح است از این نسبت مبرّا هستند... این بدعت قبیحی است که در این امّت حادث شده که هیچ یک از پیشوایان اسلام به آن قائل نبودند. آنان بزرگ تر از این بودند که مردم را به این کار ملزم نمایند عجیب است که بگوییم: همه مذاهب اصحاب رسول خدا (صلی الله علیه وآله)و تابعان

-2

-3

1- احمد امین، رسالة الاسلام، شماره دوّم از سال سوّم.

2- ابن حزم، الاحکام، ج 6، ص 97، به نقل از باقلانی.

3- الامام الصادق والمذاهب الاربعة، ج 1، ص 176، به نقل از او.

.4 ـ رشید رضا:«.. زیان های زیادی با بستن باب اجتهاد بر فقه اسلامی وارد شد، که بازگشت همه آنها به اهمال عقل و قطع راه علم و محرومیّت از استقلال فکری است....» .5 ـ عبد المتعال الصعیداو که از شیوخ ازهر مصر است می گوید: «معتقدم منع از اجتهاد، ظالمانه و از طریق فشار دستگاه حاکم جور و فریب دادن مردم بوده است، حال که چنین زوری در کار نیست باید این حصر برداشته شود....» .6 ـ علامه عبیدی:«اجتهاد در برگیرنده سهل و آسانی است و آسانی و سهولت از بزرگ ترین مقاصد و اهداف شریعت اسلامی است. حوادث غیر متناهی و عصرها پر از حوادث است، حال اگر جمود فکری حاکم شود، هرگز نمی توانیم پاسخگوی نیازهای جامعه اسلامی باشیم. سدّ باب اجتهاد، خود با اجتهاد عده ای انجام گرفته است، به کسانی که قائل به آنند بگو: چیزی می گویید که خودتان به آن عمل نمی کنید....» .7 ـ محدّث وهابی ناصر الدین البانی:«چه قدر گمراهند کسانی که می گویند: دین تنها در مذاهب چهارگانه فقهی خلاصه می شود. شکی نیست در این صورت قرآن ضایع و تباه خواهد شد... ما با این حوادث فراوانی که هر کدام از آنها امروزه حکم خدا را طلب می کند، چه کنیم؟...اعتراف