شیعه شناسی و پاسخ به شبهات جلد 2 صفحه 82

عمومیت عترت

اشاره

برخی می گویند: اگر حدیث دلالت بر مرجعیت اهل بیت (علیهم السلام) و حجیت سنت آنان داشته باشد، لازمه اش آن است که این حجیت را به تمام اقربا و خویشاوندان او نسبت دهیم، زیرا عنوان عترت و اهل بیت شامل تمام آنان می شود، درحالی که شیعه امامیه چنین عقیده عمومی ندارد.

جواب

1 ـ عترت در لغت به معنای مطلق خویشاوندان نیست، بلکه تنها شامل نزدیکان و خواص از خویشاوندان می شود.

جوهری می گوید: عترت شخص، نسل و قوم نزدیک او است. همین تعریف از فیروز آبادی و زبیدی نیز رسیده است. (1).

ابن اثیر می گوید: عترت شخص، اخصّ خویشاوندان او را گویند. (2) .

2 ـ حدیث ثقلین دلالت دارد بر اینکه عترتی که عدل کتاب است از هرگونه خطا وگناه معصوم می باشد. در نتیجه شامل تمام نزدیکان پیامبر (صلی الله علیه وآله) نمی شود.

علامه مناوی در شرح حدیث ثقلین می گوید: «اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه وآله) همان اصحاب کسا هستند که خداوند متعال رجس و پلیدی را از آنان دفع نموده و آنان را پاک کرده است» (3) .

4 ـ احادیث دوازده خلیفه، در حقیقت مصداق عترت و اهل بیت پیامبرند که پیامبر (صلی الله علیه وآله) در ذیل آن می فرماید: همه آنان از قریش اند و بنابر نقل قندوزی: همه آنان از بنی هاشم اند از همین رو سبط بن جوزی حدیث ثقلین را با عنوان «ذکر الائمه» آورده است. (4) .

1- صحاح اللغة، ماده عتر، تاج العروس، قاموس المحیط.

2- النهایة، ماده عتر.

3- فیض القدیر، ج 3، ص 14.

4- تذکرة الخواص، ص 322.