شیعه شناسی و پاسخ به شبهات (جلد 1) صفحه 276

کتاباً یدعونه المصحف فسمّوه به.(1) .

هنگامی که ابوبکر قرآن را جمع آوری کرد، دستور داد که برای آن نام گذاری کنند: برخی آن را انجیل نامیدند، که او راضی نشد. گروهی دیگر او را سفر نامیدند که به جهت یهود راضی نشد. امّا ابن مسعود گفت: من در حبشه کتابی را دیدم که آن را مصحف می نامیدند، اسم قرآن را مصحف نامید.

دکتر امتیاز احمد در کتاب دلائل التوثیق المبکر للسنة و الحدیث می نویسد: لفظ مصحف در خصوص قرآن استعمال نشده، بلکه در بسیاری از موارد به معنای کتاب به کار رفته است؛ آن گاه برای آن شواهدی اقامه کرده است. (2) .

دکتر ناصر الدین اسد می نوسد: در بسیاری از موارد بر نوشته جمع آوری شده لفظ مصحف را اطلاق می کنند که مقصودشان مطلق کتاب است، نه قرآن به تنهایی. (3) .

استاد بکر بن عبدالله در کتاب معرفة النسخ و الصحیفة الحدیثیة می نویسد: لفظ مصحف از جمله اصطلاح هایی است که به انواع نوشته هایی اشاره دارد که در آنها سنت تدوین شده است. (4) .

مصحف در لسان تابعین

همان گونه که لفظ مصحف در زبان صحابه بر غیر قرآن استعمال شده در زبان تابعین نیز چنین بوده است.

ابن سیرین نقل می کند: بعد از وفات پیامبر(صلی الله علیه وآله) علی(علیه السلام) قسم یاد کرد که ردا بر تن نکند مگر در روز جمعه؛ تا این که قرآن را در مصحفی جمع آوری کند. (5) .

1- الاتقان، ج 1، ص 53.

2- دلائل التوثیق المبکر للسنة و الحدیث، ترجمة الدکتور عبدالمعطی، ص 268.

3- مصادر الشعر الجاهلی، ص 139.

4- معرفة النسخ، ص 28.

5- المصاحف، ص 10.