شیعه شناسی و پاسخ به شبهات (جلد 1) صفحه 282

عدالت، عبارت است از هیئتی راسخ در نفس که انسان را به ملازمت با تقوا و مروّت

وا می دارد. (1) .

2 ـ سیوطی می گوید: اصحاب گفته اند: عدالت، ملکه یا هیئتی است راسخ در نفس که مانع می شود از به جای آوردن گناه کبیره و صغیره ای که دلالت بر خسّت نفس داشته باشد، یا مباحی که مخّل به مروت باشد. (2) .

3 ـ ابن حجر می گوید: عادل کسی است که دارای ملکه ای باشد که او را بر ملازمت تقوا و مروت وا دارد. و تقوا عبارت است از اجتناب از اعمال پست مانند شرک، فسق، یا بدعت. (3) .

مفهوم صحابه

خلیل بن احمد فراهیدی می گوید: صحابه: مصدر صاحبک و صاحب به معنای نعتی است؛ ولی در کلام غالباً به معنای اسمی به کار می رود. (4) .

راغب اصفهانی می گوید: صاحب به معنای ملازم است؛ یعنی کسی که ملازم کسی یا چیزی است، خواه مصاحبتش به بدن باشد، که این معنای حقیقی است و در اکثر اوقات استعمال دارد، یا به عنایت وهمّت باشد، که این هم یک نوع مصاحبت است ولو مجازاً.... (5) و به معنای لغوی در قرآن کریم در موارد متعدّد به کار رفته است که تمام آنها مشترک در معنای معاشرت و ملازمت است.

معنای اصطلاحی صحابه

درباره مفهوم اصطلاحی صحابه، آراء مختلفی وجود دارد که به پنج مورد اشاره می نماییم:

1- المستصفی، ج 1، ص 157.

2- الاشباه و النظائر، ص 384.

3- فتح الباری، ج 5، ص 251.

4- ترتیب کتاب العین، ص 440.

5- مفردات راغب، ص 275.